SPARTANFIGHTER

Η πάλη του Ηρακλή και του Ανταίου

Ο μυθικός ήρωας Ανταίος, βασιλιάς της Λιβύης, ήταν γιος του Ουρανού ή του Ποσειδώνα και της Γης. Ήταν γίγαντας και είχε τεράστια δύναμη που την αποκτούσε, όταν τα πόδια του άγγιζαν το χώμα της μητέρας του της Γης.Ρωμαλέος και ακαταμάχητος προκαλούσε τους πάντες να αναμετρηθούν μαζί του.

• 
• 
• 
• 
•  

Υποχρέωνε κάθε ξένο, που ερχόταν στη χώρα του από τη θάλασσα να παλεύει μαζί του και, όπως είναι φυσικό, όλους τους νικούσε, τους σκότωνε και συνέλεγε τα κρανία τους, έτσι ώστε να μπορεί μια μέρα να χτίσει από αυτά ένα ναό στον πατέρα του. Έτσι, προκάλεσε σε αγώνα και τον Ηρακλή, όταν πηγαίνοντας προς τον Κήπο των Εσπερίδων για τον11ο άθλο του, πέρασε από εκεί. Ο ημίθεος Ηρακλής όμως γνωρίζοντας από που ο γίγαντας αντλούσε την υπερφυσική του δύναμη, τον άρπαξε από τη μέση και τον ανασήκωσε, ώστε τα πόδια του να μην αγγίζουν τη γη και έτσι με ευκολία τον εξόντωσε.

Η αλληγορία αυτού του μύθου, που μας τον αναφέρει ο αρχαίος Αθηναίος γραμματικός Απολλόδωρος σ' ένα από τα έργα του, δείχνει πόσο ισχυρός και ακατανίκητος είναι κανείς, όταν πατά το χώμα της πατρίδας του, όπου και οι πέτρες ακόμη τον ξέρουν και πόσο ανίσχυρος γίνεται στα ξένα.

Και κοιτάζοντας ακόμα πιο βαθιά, δείχνει πως ο άνθρωπος πρέπει να είναι προσγειωμένος στο περιβάλλον του, να γνωρίζει καλά τις ανάγκες, τις αδυναμίες και τις δυνατότητες του περιβάλλοντός του και με βάση αυτές να ενεργεί, οπότε έχει οπωσδήποτε επιτυχία στους σκοπούς του και γίνεται ασυναγώνιστος.

Ο αγώνας μεταξύ του Ηρακλή και του Ανταίου ήταν ένα από τα αγαπημένα θέματα της ζωγραφικής και της γλυπτικής από την αρχαιότητα, μέχρι τα νεότερα χρόνια (αναγέννηση κλπ.):

Στον ερυθρόμορφο κρατήρα του Ευφρονίου, ενός από τους πιο διάσημους ζωγράφους της αρχαιότητας, που έγινε γύρω στο 515-510 π.Χ. και σήμερα εκτίθεται στο μουσείο του Λούβρου, με αναπαράσταση της πάλης του Ηρακλή με τον Ανταίο, αποτυπώνεται στο πρόσωπο του γίγαντα η φρίκη του θανάτου στα χέρια του Ηρακλή. Ανεπανάληπτη είναι η απόδοση των κοιλιακών μυώνων με τα απονευρωτικά χαρίσματα και γενικότερα των ανατομικών λεπτομερειών του σώματος του Ανταίου. Για να δείξει την αντίθεση ανάμεσα στον πολιτισμένο Ηρακλή και τον αγροίκο Ανταίο στηρίχτηκε στις αντιθέσεις των χαρακτηριστικών. Το μούσι και τα μαλλιά του Ηρακλή είναι περιποιημένα, ενώ του Ανταίου το μούσι είναι μεγάλο κι αφρόντιστο, τα μαλλιά απεριποίητα, έχει μεγάλο μουστάκι και στο στόμα του διακρίνονται τα μεγάλα του δόντια. Ο δεξιός βραχίονας του γίγαντα έχει παραλύσει από τη λαβή που του έχει κάνει ο ήρωας, τα δάκτυλά του έχουν χαλαρώσει. Το μάτι του Ανταίου δείχνει την τελική του κατάρρευση (John Boardman, Αθηναϊκά Ερυθρόμορφα Αγγεία, Αρχαϊκή περίοδος).

Την πάλη απέδωσαν ανάμεσα σε άλλους:

• Ο ζωγράφος της Γενοβέζικης σχολής του Ιταλικού μπαρόκ, Gregorio de Ferrari (1647 – 1726) σε ελαιογραφία του 1690.
• Ο Ιταλός, Antonio del Pollaiuolo σε έργο του 1475 που βρίσκεται στο Ουφίτσι της Φλωρεντίας.
• Ο Γερμανός, Hans Baldung Grien σε πίνακα του 1530.

Ανάμεσα στα πιο διάσημα γλυπτά που απεικονίζουν την πάλη είναι:

• Ένα αριστουργηματικό σύμπλεγμα της Ρωμαϊκής περιόδου που βρίσκεταιστην αυλή του Παλάτσο Πίττι στη Φλωρεντία.
• Επίσης ένα μπρούτζινο σύμπλεγμα του ιταλού γλύπτη, Ammannati Bartolomeo (1559 - 1560) που βρίσκεται στην Villa Medicea, Castello στην Φλωρεντία.

Η πάλη αποτυπώθηκε και σε Ελληνικό γραμματόσημο των 20 δρχ. που αναπαράγει την απεικόνιση της αντίστοιχης από τον κρατήρα του Ευφρονίου.

Στη "Θεία Κωμωδία" του Δάντη, ο Ανταίος εμφανίζεται ως ένας γίγαντας που φρουρεί τον ένατο κύκλο της Κολάσεως.

Στοιχεία από τη Βικιπαίδεια και άλλους δικτυακούς τόπους από τα λήμματα: Ανταίος, Antaeus and Hercules, Ercole e Anteo.