ΠΥΓΜΑΧΙΑ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΠΑΡΧΗ ΚΑΙ Ο ΔΙΚΟΣ ΜΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΘΕΩΡΗΣΕΩΣ από τόν Δημήτρη Γλετζάκo
Χαιρετίζοντας τήν προσπάθεια αυτή τού Βίκτωρα Ρέντη,εύχομαι νά λειτουργήσει θετικά,καλύπτοντας κενά τού εκδοτικού χώρου σε σχέση μέ τό αγαπημένο θέμα μας,αλλά καί τρόπο ζωής μας, αυτόν, τών πολεμικών τεχνών. Ελπίζω νά δημιουργήσει θετικό προηγούμενο καί έναυσμα θεωρητικών-φιλολογικ� �ν εργασιών,από ανθρώπους πού ανήκουν πραγματικά στόν χώρο μας. Πού βιώνουν καί καταννοούν είς βάθος καί πλάτος τά τεκταινόμενα τού κόσμου αυτού πού ονομάζουμε, πολεμικές τέχνες.
Η ιστορική αναγωγή στό παρόν πόνημα,εμπεριέχει μία πρωτοτυπία,άκρως ενδιαφέρουσα.Εξετάζε� � μέ τέτοιον τρόπο τά ιστορικά δεδομενα,αρχαιολογικ� �ύ τύπου,ώστε νά αποδεσμευθεί από παλαιότερες παγιωμένες αντιλήψεις,πού κατά τήν γνώμη μου είναι εκδήλως εσφαλμενες.Θεωρώντες δεδομένο,τό ότι κάθε σχολή σκέψεως διατηρεί δεδομένες τροχιές πορείας,καί δέν παρεγκλίνει από αυτές,ούτε στό ελαχιστον,είμεθα αναγκασμένοι,νά προσεγγίσουμε τά πράγματα από μιά άλλη πλευρά,ανήκουσα σέ άλλου τύπου συνδιαστική:βιώνοντα� � προσωπικά ώς αθλητές,σκεπτόμενοι ώς αληθινοί ερευνητές,συλλογιζόμ� �νοι ώς ελεύθερα πνεύματα,πάντοτε πλήρεις αισθημάτων ευθύνης, γιά τήν ακριβοδίκαια ανταλλαγή πληροφοριών,μετάδοση ερεθισμάτων,ενημέρωσ� � περί τών θέσεων καί ροή τής γνώσεως.Στούς καιρούς δε πού ζούμε,πολλών ειδών θεωρήσεις, οι οποίες επηρεάζουν μέ καταλυτικό τρόπο,προσωπικότητες και συνειδήσεις,ανήκουν κυριολεκτικώς στήν κατηγορία τών απορριμάτων.
Γιά τήν παραγωγή αληθούς έργου,η αντικειμενική εποπτεία τών πηγών είναι απολύτως αναγκαία.Ετσι σκοπός μας δέν πρέπει νά είναι μόνον μία απλή περιγραφή καί ερμηνεία φαινομένων πού,ούτως η άλλως,προυποθέτει τόν καθορισμό τού είδους καί τού οποίου βαθμού αλληλοεξαρτήσεως, μεταξύ τών διαφόρων παραγόντων.
Υπάρχει ανάγκη ορισμένης μεθοδολογικής πορείας,μέ παρουσία ευκρινών μεθοδολογικών κανόνων.Ετσι λειτουργώντας διττά,δηλ χρησιμοποιώντας εμπειρικά δεδομένα ώς αθλητές καί γενικεύοντας δηλ αποτυπώνοντας τίς βασικές αρχές,στίς οποίες η έρευνα τείνει,οδηγεί,προχωρούμε.
Εχουμε συνηθίσει στήν παράθεση γνωμών,δοξασιών,διαφό ρων αυθεντιών,σχετικά μέ θέματα ιδιαιτέρως βαρυνούσης σημασίας, απτομένων σοβαρωτάτων παραμέτρων τής ζωής μας,αντί νά κατευνόμεθα επιλεκτικώς,σέ στόχους βάσει αποδοχής εμπεριστατωμένων και μόνον συνόλων,πεδίων γνώσεως.
Χρησιμοποιώντας λοιπόν επιμόνως,τά κυριώτερα χαρακτηριστικά τής επιστημονικής έρευνας,θεωρούμε ότι μόνον έτσι επιτυγχάνουμε νά τοποθετήσουμε,έναν μικρό λίθο,στό τεράστιο οικοδόμημα τής γνώσεως.Απαραίτητη η συγκέντρωση,ανάλυση καί ερμηνεία νέων δεδομένων.Καί επί τού προκειμένου βλέπουμε ποταμούς στοιχείων,πού καταδυκνείουν μέ σαφήνεια,τήν καταγωγή τών πολεμικών τεχνών από τόν πανάρχαιο ελληνικό κόσμο.Ως μορφώματα μέ στοιχεία ολοκληρωμένα,τά οποία,άπτονται πολιτισμού,αθλητικής επιστήμης,κοινωνιολο� �ικών δομών,μέ όλες τίς συνάψεις καί συνδέσεις.Ορίζοντας συγκεκριμένα προβλήματα ιστορικής έρευνας κάθε φορά,ώστε νά επικεντρωθούμε σέ έρευνα καί όχι σέ δικαιολόγηση τής γνώμης μας, ή εκλογίκευση τών πιστεύω μας,επιτυγχάνουμε νομίζω,τίς προσδοκίες μας.Διευκρινίζω ότι,η αλληλοεξάρτησις μεταξύ δύο μεταβλητών,είναι ο ορισμός τού επιστημονικού προβλήματος.Με τήν έρευνα λοιπόν,απορρίπτουμε την αποκάλυψη,την αυθεντία,τόν δογματισμό,πού απέχουν παρασάγγας από τήν αλήθεια,αλλά πού δυστυχώς έχουν κατακλύσει τόν πληροφοριακό ιστό τής σημερινής κοινωνίας μας,μέ απίστευτες,αστήρικτε� � θεωρίες τύπου,μεσογειακής προελεύσεως τού πολιτισμού,σουμεριακ� �ς πρωτοκαθεδρίας τής πάλης,βαβυλωνιακής πρωτιάς τής χρήσεως τών λεπίδων,κινεζικής επίσης συστηματοποιήσεως τών τεχνικών μάχης!!! Καί γιά νά μήν διαφύγει κανείς αιθεροβάμων νούς,από τούς μυθομανείς καί εξουσιομανείς συνομωτούντες εναντίον της αληθείας νοες,κατακερματίζετα� � η ενιαία φύσις τού ανθρώπου,θεωρητικολο� �ώντας περί σκληρών καί μαλακών στύλ καί αναγκάζοντας τεχνηέντως τούς προβληματισμένους νά επιλέξουν τόν έναν μόνο,από τούς δύο αυτονομημένους δρόμους.Πού καί αυτοί οί δρόμοι εννοείται χαρίζονται υποβολιμαίως,στήν κληρονομιά κάποιου ανατολικού λαού.Πού κατά παράδοξο τρόπο ο λαός αυτός πάντα ζούσε,μέ βάρβαρο η ημιβάρβαρο τρόπο,ως υπεροικολόγος για να αστειευτούμε,στις σκηνές του,στίς σπηλιές του,μαζί μέ τά ζώα του.Η επιστημονική έρευνα βασιζομένη στήν προσεκτικότατη παρατήρηση,στήν συστηματική,ακριβή περιγραφή,δομεί καί δομείται.Ακολουθεί δίχως παρεκτροπές,προσεκτι� �ά σχεδιασμένες διαδικασίες ελέγχου,αναλύσεις,τεκ μηριώσεις,στηριζομέν� � στήν αυστηρή,λογική ανάλυση.Δέν πλαγιοδρομεί σέ μυθεύματα καί δέν ολισθαίνει σέ μυθοπλασίες παλαιού,η καινοφανούς τύπου.
Πρέπει νά δίδεται συνεχής έμφασις στήν ανακάλυψη,η έστω επανανακάλυψη ουσιωδών αρχών καί σέ διατύπωση ταξινομημένων θεωριών,οι οποίες οδηγούν σέ νέες πύλες καί νέους δρόμους,πού συνήθως συμπίπτουν καί επαληθεύουν τά προγενέστερα.
Ετσι τολμώ νά πώ ότι,ή σωστή επιστημονική έρευνα,απαιτεί υπομονή,επιμονή,αρχές ,αρετές.Αν καί φοβούμαι,ότι, χρειάζεται πρωτίστως θάρρος.
Διότι θάρρος περίσσιο χρειάζεται γιά νά αποφύγει κάποιος,τίς συμπληγάδες τού στυγνού επαγγελματισμού,πού αποδέχεται καί μεταδίδει τίς γνώμες τών ισχυρών,πού χρηματοδοτούν τίς έρευνες.Νά αποφύγει τίς σειρήνες ,ωσάν νέος Οδυσσεύς,τών γλυκανάλατων μύθων πού έχουν κατακλύσει τόν κόσμο τών μαχητικών τεχνών.Τό τραγελεφικό τής υποθέσεως είναι οτι,οι μύθοι αυτοί γιά νά αποκτήσουν ισχύ,συνδέονται τεχνηέντως μέ μυστικές πάντοτε,παραδόσεις ομάδων,λαών καί πολιτισμών,πού τίς εποχές όπου,οι αρχαίοι Ελληνες,ησχολούντο μέ τήν επίλυση απιθάνων μαθηματικών προβλημάτων,αστρονομ� �κών τοποθετήσεων,η αρχιτεκτονικών διευθετήσεων,οι άλλοι αυτοί λαοί, διαβιούσαν ωσάν τά ζώα.
Υπό τό γενικό πρίσμα λοιπόν,τής αληθούς,αυθεντικής,εξ ακριβωμένης,ανωτέρας θεωρήσεως τών δομών,τής ζωής τών αρχαίων ελλήνων,καί μέ βάση τά άπειρα ακλόνητα,ιστορικά καί αρχαιολογικά δεδομένα όλων τών τύπων,εκκινούμε από τήν θέση,ότι στήν αρχαία Ελλάδα από αμνημονεύτων χρόνων,οι μαχητικές τέχνες ενεδύθησαν τόν μανδύα τού πολιτισμού,πού μεταφράζεται σέ επιστημονική χρήση,τών φυσικών αρχών και δυνάμεων.
Προσέξτε όμως παρακαλώ.Πολιτισμός γιά τούς προγόνους μας,δέν εσήμαινε συνθήκες απωλείας τής καθαρής ενεργειακής δομής,τού υποβάθρου δηλ τών μαχητικών τεχνών.Διότι είχαν κατανοήσει μέσω τής πολυσυνθέτου σκέψεως τους,ότι,ο πολίτης,οπλίτης,τών πόλεων τού αρχαίου ελληνικού κόσμου,καί όχι τών ερήμων,τών μογγολικών στεππών η άλλων υπερτιμημένων,γιά πολλούς λόγους,ψευδοπολιτισμ� �ν,μπορούσε καί ήταν προγραμματισμένος,πε� �ί πολλών.
Νά αντιλαμβάνεται,νά κατανοεί,νά μεταθέτει μέρη, η τό όλον τής υπάρξεως του,μέ ανώτερες ψυχοτεχνικές μεθόδους.Ωστε νά μεταμορφώνεται αυτοστιγμεί,σέ ποιητή,φιλόσοφο,επιστ ήμονα,μαχητή.Από απλός στρατιώτης σέ ηγέτη,τουλάχιστον,τού τεραστίου εσωτερικού κόσμου του.Χώρος τελοιοποιήσεως,αναφο� �ικά,τών μεθόδων αυτών,ήτο η Αιωνία Σπάρτη.
Προιστορικοί χρόνοι.
Στό προηγούμενο εισαγωγικό κεφάλαιο αναφέρθηκε η ακλόνητη πεποιθησίς μου ότι,ο προιστορικός άνθρωπος τής ελληνικής γής,στό απώτατο παρελθόν χρησιμοποιούσε τίς γροθιές του,μέ τέχνη.Αλλωστε η σημερινή πυγμαχία,τι άλλο είναι παρά βασικές τεχνικές σε πολυπλοκότερους ρυθμούς προς χάρην του αθλητικού αγώνος? Όλοι όμως γνωρίζουμε πόσο απλή και ουσιώδης υφίσταται η πυγμαχία,σε περιπτώσεις αυτοάμυνας, συγκρούσεως κλπ. Γιατί λοιπόν πολλές φορές αποδίδουμε στους προϊστορικούς,(αλλά ευφυέστατους) προγόνους,ελλειπή τεχνική σε πρωταρχικούς και εκ της φύσεως του ανθρώπου εκπηγάζοντες,τρόπους δράσεως, δηλαδή την χρήση των γρόνθων του?
Η πυγμαχία δεν έχει αλλάξει στην ουσία της,από την αυγή του πολιτισμού μέχρι σήμερα,ως πρός την έμφυτη ανθρώπινη,βιομηχανικ� � απόδοση της,αρκεί να κάνουμε συγκρίσεις ιδίων περιβαλλόντων και αντιπαραθέσεων.Ο σημερινός δρόμος, η αρχαία παλαίστρα και το προϊστορικό σπήλαιο γίνονται και εγίνοντο,οι μάρτυρες του ιδίου τύπου πυγμαχίας. Το ρίνγκ, τα γάντια, η εξειδίκευσις τροποποιούν (προς το καλύτερο ως προς πολλά σημεία) δευτερεύοντα στοιχεία κινήσεως, χρονισμού, αντιληπτικών ικανοτήτων κλπ. Η "καρδιά" όμως της πυγμαχίας μέ τά ελάχιστα βασικά είδη χτυπημάτων της,(αλλά και το πελώριο εύρος συνδυασμών και αυτοσχεδιασμών)παραμ� �νει ίδια. Πολλές μαρτυρίες (σπηλαιογραφίες, ταφικά ευρήματα κλπ κλπ) καταδεικνύουν το αυτονόητο.
Αρχαικοί-κλασσικοί χρόνοι
Αυτό που τονίστηκε στο πρώτο κεφάλαιο ήταν η σύνδεσις της πυγμαχίας ως φαινομένου μάχης,με κοινωνικές, αθλητικές δομές,καθώς και οι συνδυαστική της χρήσεως των. Η χρήσις του γαντιού της εποχής δεν ήταν απλό εφεύρημα,ωστε να καλύψει την εγγενή αδυναμία του ανθρωπίνου χεριού μόνον. Ήταν ταυτόχρονη υλοποίησις της ιδέας της ενισχυμένης γροθιάς,που χρησιμοποιείται για μάχη,αλλά και στο πεδίο το αθλητικό εκ παραλλήλου. Πολύ διαφορετικό,και απείρως ρεαλιστικώτερον,σε σχέση με σήμερα. Λόγω διαφορετικών κινήτρων ζωής καί κοσμοθεάσεως.Επιμένω σε Ελληνική χρονική,αρχή,διότι συνδεέται με τόν τρόπο σκέψεως των Ελλήνων,ενώ δεν είναι γνωστός τεκμηριωμένα κανένας άλλος τρόπος σκέψεως. Μια απλή υπενθύμησις. Οι Ασυριακές τοιχογραφίες αόπλων πολεμικών τεχνών σήμερα καταχωρούνται σε "προελληνικούς, προπελασγικούς,πολιτ� �σμούς,πανάρχαιων ελληνικών φύλων πού κατοικούσαν τήν Ασια,από αμνημονεύτων χρόνων. Ας θυμηθούμε επίσης την τραγελαφική παρεξήγηση περι,των Ελλήνων στην προέλευσιν,κατοίκων της Ιταλίας,Ετρούσκων,πού επί χρόνια διαφοροποιούντο από την ελληνική καταγωγή τους,με βάση,σκανδαλώδη λάθη και παραλείψεις στην σωστή ερμηνεία της γλώσσας τους. Παραδείγματος χάριν,ο ήρωας τους Ηρακλής,εγράφετο στα αγγεία και τις τοιχογραφίες με τον αρχαίο ελληνικό τρόπο HERCULEΘ.Επειδή όμως από άγνοια η από σκοπιμότητα δεν διάβαζαν βουστροφηδόν οι αρχαιολόγοι,δηλαδή,η μια σειρά απο αριστερά προς τα δεξιά καί η επόμενη από δεξιά πρός αριστερά,διάβαζαν την λέξη HERKULEΘ ως ΘELUKREH ψάχνοντας τον άγνωστο ήρωα,που ήταν αντίγραφο κυριολεκτικά του 'Ελληνος Ηρακλέως από όλες τιε απόψεις,αλλά δέν ήταν ο Ηρακλής υποτίθεται.
Τοιχογραφίες από την Κρήτη επιβεβαιώνουν την ύπαρξη τής πυγμαχίας σέ σταθερώτατη αρχαιολογική βάση. Η τοιχογραφία της Θήρας με τους νεαρούς πύκτες,δηλαδή πυγμάχους,τοποθετεί τήν τέχνη,όντως σε προιστορικές,κατά την συμβατική ορολογία,εποχές.
Το πλεόν ενδιαφέρον όμως είναι,οι αναφορές της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας,οι οποίες,είναι ατελείωτες. Στήν εποχή μας,των ηλεκτρονικών υπολογιστών,η πρόσβασις στις ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες είναι ευκολότατη και εξαιρετικά ενδιαφέρουσα.
Οι αναφορές τού Ομήρου είναι γλαφυρότατες και σπουδαίας αξίας. Ταυτοχρόνως,συναντού� �ε πολλές παραστάσεις αγγείων τής ιδιας εποχής,οι οποίες βρίσκονται σε διάφορα μουσεία,αλλά και πάμπολλες άλλες ιδιωτικών συλλογών. Η Γερμανική σχολή αρχαιολογίας,προεξάρ� �ουσα συλλέκτρια πολεμικής υφής τεχνουργημάτων,βρίθε� � τέτοιων σκηνών πολεμικών τεχνών,αόπλων και ενόπλων.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες ως οι διασημότεροι και μακροβιότεροι,ως και ειδικής σημασίας για το Ελληνκό Έθνος και Κόσμο διαχρονικώς,συμπεριέ� �αβαν την πυγμαχία,το 688πχ κατατάσσοντας την στα πλεον λαοφιλέστατα αθλήματα. Μεγάλα ονόματα, ο Διαγόρας ο Ρόδιος, ο Καλλίας ο Αθηναίος,ο Πραξιμαδης ο Αγινίτης και πολλοί άλλοι.
Βάσει πληροφοριών,οι κανονισμοί τού αθλήματος ήτο αυστηρότατοι ώς πρός τήν τήρηση τους,χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τροποποιούσαν,ως πρός τό ηπιότερον,το σκληρότατο αυτό άθλημα. Απλώς ενίσχυαν και χαλύβδωναν τήν έννοια τού δικαίου αγώνος.
Αποδεκτή γίνεται η θεώρησης ότι,ο νικητής της 23ης ολυμπιάδος,πυγμάχος Ονόμαστος από την Σμύρνη,κωδικοποίησε τούς κανονισμούς,ή τουλάχιστον,σέ κάποια χρονική στιγμή ενεπλάκη σέ μεγάλης σημασίας μετατροπή τους. Βασικά στοιχεία τής Ολυμπιακής πυγμαχίας ήταν
Α. Η χρήσις ιμαντών από επεξεργασμένο δέρμα βοδιού,με τούς οποίους σταθεροποιούσαν όλο τό άκρο από τον καρπό έως τά δαχτυλα,τυλίγοντας τα τεχνηέντως.Ετσι προστάτευαν τίς ευαίσθητες αρθρώσεις οι οποίες όσο σκληρυνμένες καί άν ήταν,σέ ορισμένες γωνίες προσκκούσεως μέ τό αντίπαλο ανθρώπινο σώμα,σέ οστέϊνα συμπαγή σημεία ετραυματίζοντο. (Υπάρχουν άπειρες αποδείξεις περί ειδικών προπονητικών μεθόδων σκληρύνσεως τών άκρων στήν πυγμαχία και στό Παγκράτιο) Οι ιμάντες των πρώτων χρόνων (τουλάχιστον όπως διεσώθησαν ιστορικώς) ονονομάζοντο Μειλίχαι η Στροφία. Αργότερα,μάλλον κατά τον 4ο αιώνα,τυποποιήθησαν προσομοιαζόμενοι με "γάντι",υπό τήν έννοια,τών προετοιμασμένων ιμαντών μέ ενισχυμένη τήν πρώτη φάλαγγα τών δακτύλων. Αυτοί έφθαναν ως τόν βραχίονα. Ονομάζοντο Οξείς Ιμάντες.
Β. Απουσία κατηγοριων βάρους καί χρονικών περιορισμών~ "γύρων"
Υπάρχουν πληροφορίες γιά τήν χρήση τής παρακάτω μεθόδου περί της αμβλύνσεως τής διαφοράς,μεταξύ τής,γενικώς νοουμένης,δυνάμεως των αθλητών. Εγεμίζοντο τα κενά τού άνω μέρους τού γαντιού,ώς είδος μικρής σακούλας. Μέ άμμο γιά τούς ισχυρότερους πυγμάχους καί μέ,τό ελαφρύτερο,κεχρί γιά τους αδυνατοτέρους. Έτσι υπερπηδάτο ή μεταξύ τους διαφορά.
Γ. Οι κανονισμοί νίκης ήταν,διακοπή,κατά την περίπτωση μόνον,αναισθησίας (ΚΟ),ή εγκαταλείψεως.Η κλασική φιγούρα στά αγγεία,τοιχογραφίες,τ ού ηττωμένου αθλητού πού σηκώνει τό χέρι του,μέ τεντωμένο ένα,ή δύο δάχτυλα είναι νομίζω σέ όλους μας γνωστή.
Από παρόμοιες παραστάσεις γνωρίζουμε ότι,εγίνετο χρήσις ράβδου από τούς διαιτητάς,ώστε νά αποφεύγεται η παραβίασις τών κανονισμών και παρόμοια άλλα παραπτώματα.
Έχουν αναφερθεί θάνατοι κατά την διάρκεια πυγμαχικών αγώνων κυρίως κατά τό τελευταίο στάδιο τής αναμετρήσεως όταν κατόπιν αγώνος χωρίς νικητή, καί μέ συμφωνία εκατέρωθεν,οί δύο πυγμάχοι εδέχοντο εναλλάξ χτυπήματα,ο ένας από τον άλλον χωρίς αποφυγή! Σέ οποιοδήποτε μέρος τού σώματος καί μέ όλη την προσήκουσα δύναμη.
Προσόντα ενός πυγμάχου.
Ο φιλόστρατος μεταφέρει τήν γνώμη τών αρχαίων Ελλήνων.Πρέπει νά έχει μακρυά χέρια, ισχυρούς βραχίονες καί ώμους,καθώς καί υψηλό αυχένα. Οι καρποί τών χεριών του πρέπει νά είναι σιδερένιοι καί εύκαμπτοι διότι από τούς ισχυρούς καρπούς προέρχονται τά δυνατά χτυπήματα κατά του αντιπάλου. Οι έχοντες χονδρές κνήμες δέν είναι κατάλληλοι γιά πυγμάχοι διότι δέν είναι ευκίνητοι,ενώ η μεγάλη μέση,εμποδίζει τόν πυγμάχο στερώντας του τήν ευκινησία.
Πολλοί ιστορικοί τού αρχαίου κόσμου αναφέρουν διαφόρους διασημότατους πυγμάχους, πού ο καθένας εξ αυτών εμνημονεύετο γιά ιδιαιτέρους λογους.
Ο Ιούλίος ο Αφρικανός τόν πυγμάχο Κλεοξενο από τήν Αλεξάνδρεια,ο οποίος άν καί είχε νικήσει καί στούς τέσσερις ιερούς αγώνες τής Αρχαίας Ελλάδος (περίοδονίκης) δέν είχε τραυματιστεί ποτέ. Ο Δίων ο Χρυσόστομος αναφέρει τόν διάσημο Μελαγκώμα ο οποίος κατήγετο από τήν Καρύα της Μικράς Ασίας,ως νικητή αμετρήτων αγώνων χωρίς νά χρειαστεί κάν,νά χτυπήσει τούς αντιπάλους του. Απλά καί μόνον εξαντλώντας τους,με την συνεχή κίνηση του και τήν ανυπέρβλητη άμυνα του. Ο Παυσανίας αναφέρεται στόν Ιππόμαχο τόν Ηλείο πού έλαβε μέρος σέ Ολυμπιακούς Αγώνες,αντιμετωπίζον� �ας στούς τελικούς,τρείς αντιπάλους, δηλαδή στό
δυσκολότερο χρονικό σημείο τών αγώνων,νικώντας,χωρίς να δεχτεί ούτε μία πληγή στο σώμα του. Περίφημος επίσης γιά τήν τεχνική του,ήταν ο Γλαύκοςο Καρύστειος νικητής στήν Ολυμπία αλλά καί στά Πύθεια δύο φορές, στά Νέμεα καί στά ϊσθμια από 8 φορές καθώς καί σέ παρά πολλούς άλλους αγώνες. Διάσημοι ακόμα πυγμάχοι ήταν ο Δάιππος ο Κροτωνιάτης,ο Τίσσανδρος ο Σικελιώτης,ο Κλειτόμαχος ο Θηβαίος,ο Εύθυμος ο Λοκρός,ο Θεαγένης ο Θάσιος(μυθικού κυριολεκτικά επιπέδου),ο Ευκλής ο Ρόδιος,ο Αγησίδαμος ο Λοκρός,ο Αλκαίνετος ο Λεπρεάτης καθώς καί ο γιός του Ελλάνικος καί άλλοι.
Τά δύο παρακάτω σκωπτικά ποιήματα πού διεσώθησαν αποδεικνύουν τήν τραχύτητα τής πυγμαχίας τής εποχής εκείνης καί τίς παραμορφώσεις πού προξενούντο από τά χτυπήματα
Σέ ελεύθερη μετάφραση καί επιλογή
Α
Κόσκινο έγινε τό κεφάλι σου Απολλοφάνη
Όμως άφοβα μπορείς νά πυγμαχείς,
διότι άν τραυματιστείς καί άλλο
από όσα έχεις πάθει μέχρι τώρα
περισσότερα δέν μπορείς νά υποσθείς
Β
Είκοσι χρόνια αργότερα αφού σώθηκε
καί επέστρεψε στήν πατρίδα του ο Οδυσσεύς
τόν αναγνώρισε ο σκύλος του ο Άργος
Όμως εσύ Στρατοφών όπου τέσσερις ώρας επυγμαχούσες
όχι στούς σκύλους,αλλά,καί στήν πόλη ολόκληρη έγινες αγνώριστος
Καί άν ήθελες τό πρόσωπο σου στόν καθρέφτη νά αντικρύσεις,
θά φώναζες "Δεν είμαι ο Στρατοφών, το ορκίζομαι."
Ρωμαϊκά Χρόνια
Άν καί ή πρωτορωμαική εποχή,συμπίπτει απόλυτα μέ τά τεκναινόμενα παγκοσμίως υπό τό πρίσμα τής Ελληνικής επιρροής,έν τούτοις γιά λόγους ιστορικής αναφοράς διαχωρίζουμε τόν λεγόμενο Ρωμαϊκό κόσμο ώς πρός γεωστρατηγικές συνιστώσες. Ή Ρώμη στήν πραγματικότητα,αποικ� �α πανάρχαιων ελλήνων,όπως μας βεβαιώνουν μύθοι καί ελεγμένες ιστορικές πηγές,συνέχισε τήν παράδοση τής ασκήσεως στίς πολεμικές τέχνες,ως μέσω παιδαγωγικό,εκπαιδευ� �ικό,γιά πολίτες, στρατιώτες καί φιλοσόφους. Ή γενική εικόνα ή οποία διεσώθη είναι ότι κατά τούς πρώτους αιώνες,ή πυγμαχία βρισκόταν σέ άνθηση καί από αθλητικής πλευράς αλλά καί ώς στρατιωτική εκπαίδευση εώς τήν κατάργηση τών Ολυμπιακών αγώνων,από τόν αυτοκράτορα Θεοδόσιο,το 494μχ.Όλοι οί αγώνες περιείχαν φυσικά,καί τήν πολεμική αυτή τέχνη. Μετά τήν κατάργηση όμως τών μεγαλυτέρων αγώνων, δηλαδή τών Ολυμπιακών,συνεχίστη� �ε ώς στρατιωτικό αγώνισμα-προετοιμασί� � στρατιωτών,με δεδομένη εννοείται τήν εξαπλωσή τού σέ όλον τόν κυριαρχούμενο ή επηρεαζόμενο,τότε,κόσ μο από τήν Ρωμαϊκή κουλτούρα.
Ειδική μνεία πρέπει νά γίνει,περί τής τροποποιήσεως τής άοπλης πυγμαχίας,ώστε νά λειτουργεί στό πεδίο τής μάχης.Οί Ρωμαίοι στρατιωτικοί καθοδηγηταί,ακολουθώ� �τας πιστά τήν ακαδημαική καί πρακτική εκπαίδευση τους,ή οποία στό μεγαλύτερο μέρος τής ήταν πιστό αντίγραφο τών μεθόδων τής Αρχαίας Σπάρτης,επέβαλαν μέ τήν ισχύ τούς στά αθλήματα πού ετελούντο,σέ συγκεκριμένα ελεγχόμενα περιβάλλοντα,τήν ένοπλη μαχητική νοοτροπία. Δηλαδή καθιέρωσαν, εμβόλιμα μόνο στήν αρχή καί κατόπιν σέ σταθερή βάση,τούς αγώνες τών μονομάχων. Οί αγώνες αυτοί,ήταν κυριολεκτικά,πεδίο δοκιμών καί εφαρμογών,οί οποίοι κατόπιν επιτυχούς χρήσεως,ενσωματώνοντ� � στά πολεμικά παίγνια καί στήν εκπαίδευση ειδικών μονάδων. Ό Ελληνικός ξυστός, τό γάντι δηλαδή πού χρησιμοποιούσαν οί πυγμάχοι στίς Ολυμπιάδες, επί τό Λατινικώτερον caestus, ενισχύθηκε μέ ένα ή περισσότερα μεταλλικά νύχια (από ορείχαλκο) καί διετήρησε τήν ελληνική ονομασία του ώς Μυρμηγξ (myrmex), αφού αυτό ήταν ένα από τά, ιδιαίτερως αγαπητά όπλα τών Λακαιδεμονίων πολεμιστών,μετατρέπο� �τας έτσι τήν κινησιολογία τής άοπλης πυγμαχίας σέ ένοπλη. Ευφυέστατες ιδέες πού ανήκαν στήν παρεξηγημένη δυστυχώς ελληνίζουσα επί αιώνες,κοσμοκράτειρα Ρώμη
Στά ύστερα Ρωμαικά χρόνια,οί αναφορές περί πυγμαχίας είναι ελάχιστες,άν καί γενικότερα,μειώνοντα� � οί γραπτές ιστορικές αναφορές περί αθλητισμού γενικώς. Άρα χωρίς νά είμεθα σίγουροι γιά τά ποσοτικά επίπεδα τής χρήσεως τής πυγμαχίας υπό οποιαδήποτε μορφή, εικάζουμε τήν μείωση της. Ένας σπουδαιότατος φυσικά λόγος,είναι ή εξειδίκευση,σέ πάμπολλα όπλα καί τεχνικές,πού κάτα κάποιο τρόπο παραγκώνισαν τά άοπλα στύλ. Όμως επ ουδενεί δέν νοείται εξαφάνισις τών μαχητικών αθλημάτων πρώτον διότι,ή ανθρώπινη φύσις δέν επέτρεπε νά εξαφανιστούν πλήρως,καί δεύτερον διότι,ή προαιώνια εμπειρία κάθε στρατού,βεβαίωνε ότι,ή άοπλη μάχη συνέκλινε-συμπορευότ� �ν και συνδυαζόταν μέ τίς ένοπλες τεχνικές καί τακτικές.
Μοναδική ίσως εξαίρεση γραπτής διασώσεως περί πυγμαχίας πρίν από τόν 18ο αιώνα,όπου ξεκίνησε ή νέα ανθισή τής,πού διαρκεί ώς τίς μέρες μας,είναι ή αναφορά γιά τήν πόλη Sienna στήν Ιταλία περίπου τό 1200μχ,όπου ένας ιερέας,πού αργότερα καθιερώθη ώς άγιος Βερνάρδος,εγκολπώθηκ� � τήν φαεινή ιδέα τής αντικαταστήσεως τών αιματηρών μονομαχιών,μέ αγώνες μέ γροθιές!!! Τό αξιοσημείωτο είναι ότι ό ιερέας αυτός εδίδασκε,άρα εγνώριζε τήν τεχνική καί τήν εν γένει προπόνηση τής πυγμαχικής τέχνης. Καί μόνον αυτό επιβεβαιώνει τήν συνέχιση τής τέχνης ανά τούς αιώνες καί τήν έλλειψη απλώς,ιστορικών πηγών. Πρός επίρρωσιν δε τών παραπάνω οί ίδιες νεότερες πηγές αναφέρουν ότι στίς αρχές τού 19ου αιώνος εξασκείτο σοβαρά η πυγμαχία, τουλάχιστον στήν πόλη αυτή καί οργανωμένα. Σύμφωνα μέ τόν Stewart Rose καί τό σύγγραμμα του Letters From Italy,υπήρχαν αρκετές ακαδημίες πυγμαχίας! Στό ίδιο σύγγραμμα,εμφανίζετα� � ή ιδιαίτερα αξιόλογη πληροφορία ότι,οί πυγμάχοι χρησιμοποιούσαν,μικρ� � κυλινδρικά τεμάχια ξύλου ή μετάλλου,ώστε νά ενισχύουν τίς γροθιές τούς. Ή επανεμφάνισις τού Αρχαίου ελληνικού Ξυστού ή Ρωμαϊκού Caestus δηλαδη ξανά στό προσκήνιο.
Χαιρετίζοντας τήν προσπάθεια αυτή τού Βίκτωρα Ρέντη,εύχομαι νά λειτουργήσει θετικά,καλύπτοντας κενά τού εκδοτικού χώρου σε σχέση μέ τό αγαπημένο θέμα μας,αλλά καί τρόπο ζωής μας, αυτόν, τών πολεμικών τεχνών. Ελπίζω νά δημιουργήσει θετικό προηγούμενο καί έναυσμα θεωρητικών-φιλολογικ� �ν εργασιών,από ανθρώπους πού ανήκουν πραγματικά στόν χώρο μας. Πού βιώνουν καί καταννοούν είς βάθος καί πλάτος τά τεκταινόμενα τού κόσμου αυτού πού ονομάζουμε, πολεμικές τέχνες.
Η ιστορική αναγωγή στό παρόν πόνημα,εμπεριέχει μία πρωτοτυπία,άκρως ενδιαφέρουσα.Εξετάζε� � μέ τέτοιον τρόπο τά ιστορικά δεδομενα,αρχαιολογικ� �ύ τύπου,ώστε νά αποδεσμευθεί από παλαιότερες παγιωμένες αντιλήψεις,πού κατά τήν γνώμη μου είναι εκδήλως εσφαλμενες.Θεωρώντες δεδομένο,τό ότι κάθε σχολή σκέψεως διατηρεί δεδομένες τροχιές πορείας,καί δέν παρεγκλίνει από αυτές,ούτε στό ελαχιστον,είμεθα αναγκασμένοι,νά προσεγγίσουμε τά πράγματα από μιά άλλη πλευρά,ανήκουσα σέ άλλου τύπου συνδιαστική:βιώνοντα� � προσωπικά ώς αθλητές,σκεπτόμενοι ώς αληθινοί ερευνητές,συλλογιζόμ� �νοι ώς ελεύθερα πνεύματα,πάντοτε πλήρεις αισθημάτων ευθύνης, γιά τήν ακριβοδίκαια ανταλλαγή πληροφοριών,μετάδοση ερεθισμάτων,ενημέρωσ� � περί τών θέσεων καί ροή τής γνώσεως.Στούς καιρούς δε πού ζούμε,πολλών ειδών θεωρήσεις, οι οποίες επηρεάζουν μέ καταλυτικό τρόπο,προσωπικότητες και συνειδήσεις,ανήκουν κυριολεκτικώς στήν κατηγορία τών απορριμάτων.
Γιά τήν παραγωγή αληθούς έργου,η αντικειμενική εποπτεία τών πηγών είναι απολύτως αναγκαία.Ετσι σκοπός μας δέν πρέπει νά είναι μόνον μία απλή περιγραφή καί ερμηνεία φαινομένων πού,ούτως η άλλως,προυποθέτει τόν καθορισμό τού είδους καί τού οποίου βαθμού αλληλοεξαρτήσεως, μεταξύ τών διαφόρων παραγόντων.
Υπάρχει ανάγκη ορισμένης μεθοδολογικής πορείας,μέ παρουσία ευκρινών μεθοδολογικών κανόνων.Ετσι λειτουργώντας διττά,δηλ χρησιμοποιώντας εμπειρικά δεδομένα ώς αθλητές καί γενικεύοντας δηλ αποτυπώνοντας τίς βασικές αρχές,στίς οποίες η έρευνα τείνει,οδηγεί,προχωρούμε.
Εχουμε συνηθίσει στήν παράθεση γνωμών,δοξασιών,διαφό ρων αυθεντιών,σχετικά μέ θέματα ιδιαιτέρως βαρυνούσης σημασίας, απτομένων σοβαρωτάτων παραμέτρων τής ζωής μας,αντί νά κατευνόμεθα επιλεκτικώς,σέ στόχους βάσει αποδοχής εμπεριστατωμένων και μόνον συνόλων,πεδίων γνώσεως.
Χρησιμοποιώντας λοιπόν επιμόνως,τά κυριώτερα χαρακτηριστικά τής επιστημονικής έρευνας,θεωρούμε ότι μόνον έτσι επιτυγχάνουμε νά τοποθετήσουμε,έναν μικρό λίθο,στό τεράστιο οικοδόμημα τής γνώσεως.Απαραίτητη η συγκέντρωση,ανάλυση καί ερμηνεία νέων δεδομένων.Καί επί τού προκειμένου βλέπουμε ποταμούς στοιχείων,πού καταδυκνείουν μέ σαφήνεια,τήν καταγωγή τών πολεμικών τεχνών από τόν πανάρχαιο ελληνικό κόσμο.Ως μορφώματα μέ στοιχεία ολοκληρωμένα,τά οποία,άπτονται πολιτισμού,αθλητικής επιστήμης,κοινωνιολο� �ικών δομών,μέ όλες τίς συνάψεις καί συνδέσεις.Ορίζοντας συγκεκριμένα προβλήματα ιστορικής έρευνας κάθε φορά,ώστε νά επικεντρωθούμε σέ έρευνα καί όχι σέ δικαιολόγηση τής γνώμης μας, ή εκλογίκευση τών πιστεύω μας,επιτυγχάνουμε νομίζω,τίς προσδοκίες μας.Διευκρινίζω ότι,η αλληλοεξάρτησις μεταξύ δύο μεταβλητών,είναι ο ορισμός τού επιστημονικού προβλήματος.Με τήν έρευνα λοιπόν,απορρίπτουμε την αποκάλυψη,την αυθεντία,τόν δογματισμό,πού απέχουν παρασάγγας από τήν αλήθεια,αλλά πού δυστυχώς έχουν κατακλύσει τόν πληροφοριακό ιστό τής σημερινής κοινωνίας μας,μέ απίστευτες,αστήρικτε� � θεωρίες τύπου,μεσογειακής προελεύσεως τού πολιτισμού,σουμεριακ� �ς πρωτοκαθεδρίας τής πάλης,βαβυλωνιακής πρωτιάς τής χρήσεως τών λεπίδων,κινεζικής επίσης συστηματοποιήσεως τών τεχνικών μάχης!!! Καί γιά νά μήν διαφύγει κανείς αιθεροβάμων νούς,από τούς μυθομανείς καί εξουσιομανείς συνομωτούντες εναντίον της αληθείας νοες,κατακερματίζετα� � η ενιαία φύσις τού ανθρώπου,θεωρητικολο� �ώντας περί σκληρών καί μαλακών στύλ καί αναγκάζοντας τεχνηέντως τούς προβληματισμένους νά επιλέξουν τόν έναν μόνο,από τούς δύο αυτονομημένους δρόμους.Πού καί αυτοί οί δρόμοι εννοείται χαρίζονται υποβολιμαίως,στήν κληρονομιά κάποιου ανατολικού λαού.Πού κατά παράδοξο τρόπο ο λαός αυτός πάντα ζούσε,μέ βάρβαρο η ημιβάρβαρο τρόπο,ως υπεροικολόγος για να αστειευτούμε,στις σκηνές του,στίς σπηλιές του,μαζί μέ τά ζώα του.Η επιστημονική έρευνα βασιζομένη στήν προσεκτικότατη παρατήρηση,στήν συστηματική,ακριβή περιγραφή,δομεί καί δομείται.Ακολουθεί δίχως παρεκτροπές,προσεκτι� �ά σχεδιασμένες διαδικασίες ελέγχου,αναλύσεις,τεκ μηριώσεις,στηριζομέν� � στήν αυστηρή,λογική ανάλυση.Δέν πλαγιοδρομεί σέ μυθεύματα καί δέν ολισθαίνει σέ μυθοπλασίες παλαιού,η καινοφανούς τύπου.
Πρέπει νά δίδεται συνεχής έμφασις στήν ανακάλυψη,η έστω επανανακάλυψη ουσιωδών αρχών καί σέ διατύπωση ταξινομημένων θεωριών,οι οποίες οδηγούν σέ νέες πύλες καί νέους δρόμους,πού συνήθως συμπίπτουν καί επαληθεύουν τά προγενέστερα.
Ετσι τολμώ νά πώ ότι,ή σωστή επιστημονική έρευνα,απαιτεί υπομονή,επιμονή,αρχές ,αρετές.Αν καί φοβούμαι,ότι, χρειάζεται πρωτίστως θάρρος.
Διότι θάρρος περίσσιο χρειάζεται γιά νά αποφύγει κάποιος,τίς συμπληγάδες τού στυγνού επαγγελματισμού,πού αποδέχεται καί μεταδίδει τίς γνώμες τών ισχυρών,πού χρηματοδοτούν τίς έρευνες.Νά αποφύγει τίς σειρήνες ,ωσάν νέος Οδυσσεύς,τών γλυκανάλατων μύθων πού έχουν κατακλύσει τόν κόσμο τών μαχητικών τεχνών.Τό τραγελεφικό τής υποθέσεως είναι οτι,οι μύθοι αυτοί γιά νά αποκτήσουν ισχύ,συνδέονται τεχνηέντως μέ μυστικές πάντοτε,παραδόσεις ομάδων,λαών καί πολιτισμών,πού τίς εποχές όπου,οι αρχαίοι Ελληνες,ησχολούντο μέ τήν επίλυση απιθάνων μαθηματικών προβλημάτων,αστρονομ� �κών τοποθετήσεων,η αρχιτεκτονικών διευθετήσεων,οι άλλοι αυτοί λαοί, διαβιούσαν ωσάν τά ζώα.
Υπό τό γενικό πρίσμα λοιπόν,τής αληθούς,αυθεντικής,εξ ακριβωμένης,ανωτέρας θεωρήσεως τών δομών,τής ζωής τών αρχαίων ελλήνων,καί μέ βάση τά άπειρα ακλόνητα,ιστορικά καί αρχαιολογικά δεδομένα όλων τών τύπων,εκκινούμε από τήν θέση,ότι στήν αρχαία Ελλάδα από αμνημονεύτων χρόνων,οι μαχητικές τέχνες ενεδύθησαν τόν μανδύα τού πολιτισμού,πού μεταφράζεται σέ επιστημονική χρήση,τών φυσικών αρχών και δυνάμεων.
Προσέξτε όμως παρακαλώ.Πολιτισμός γιά τούς προγόνους μας,δέν εσήμαινε συνθήκες απωλείας τής καθαρής ενεργειακής δομής,τού υποβάθρου δηλ τών μαχητικών τεχνών.Διότι είχαν κατανοήσει μέσω τής πολυσυνθέτου σκέψεως τους,ότι,ο πολίτης,οπλίτης,τών πόλεων τού αρχαίου ελληνικού κόσμου,καί όχι τών ερήμων,τών μογγολικών στεππών η άλλων υπερτιμημένων,γιά πολλούς λόγους,ψευδοπολιτισμ� �ν,μπορούσε καί ήταν προγραμματισμένος,πε� �ί πολλών.
Νά αντιλαμβάνεται,νά κατανοεί,νά μεταθέτει μέρη, η τό όλον τής υπάρξεως του,μέ ανώτερες ψυχοτεχνικές μεθόδους.Ωστε νά μεταμορφώνεται αυτοστιγμεί,σέ ποιητή,φιλόσοφο,επιστ ήμονα,μαχητή.Από απλός στρατιώτης σέ ηγέτη,τουλάχιστον,τού τεραστίου εσωτερικού κόσμου του.Χώρος τελοιοποιήσεως,αναφο� �ικά,τών μεθόδων αυτών,ήτο η Αιωνία Σπάρτη.
Προιστορικοί χρόνοι.
Στό προηγούμενο εισαγωγικό κεφάλαιο αναφέρθηκε η ακλόνητη πεποιθησίς μου ότι,ο προιστορικός άνθρωπος τής ελληνικής γής,στό απώτατο παρελθόν χρησιμοποιούσε τίς γροθιές του,μέ τέχνη.Αλλωστε η σημερινή πυγμαχία,τι άλλο είναι παρά βασικές τεχνικές σε πολυπλοκότερους ρυθμούς προς χάρην του αθλητικού αγώνος? Όλοι όμως γνωρίζουμε πόσο απλή και ουσιώδης υφίσταται η πυγμαχία,σε περιπτώσεις αυτοάμυνας, συγκρούσεως κλπ. Γιατί λοιπόν πολλές φορές αποδίδουμε στους προϊστορικούς,(αλλά ευφυέστατους) προγόνους,ελλειπή τεχνική σε πρωταρχικούς και εκ της φύσεως του ανθρώπου εκπηγάζοντες,τρόπους δράσεως, δηλαδή την χρήση των γρόνθων του?
Η πυγμαχία δεν έχει αλλάξει στην ουσία της,από την αυγή του πολιτισμού μέχρι σήμερα,ως πρός την έμφυτη ανθρώπινη,βιομηχανικ� � απόδοση της,αρκεί να κάνουμε συγκρίσεις ιδίων περιβαλλόντων και αντιπαραθέσεων.Ο σημερινός δρόμος, η αρχαία παλαίστρα και το προϊστορικό σπήλαιο γίνονται και εγίνοντο,οι μάρτυρες του ιδίου τύπου πυγμαχίας. Το ρίνγκ, τα γάντια, η εξειδίκευσις τροποποιούν (προς το καλύτερο ως προς πολλά σημεία) δευτερεύοντα στοιχεία κινήσεως, χρονισμού, αντιληπτικών ικανοτήτων κλπ. Η "καρδιά" όμως της πυγμαχίας μέ τά ελάχιστα βασικά είδη χτυπημάτων της,(αλλά και το πελώριο εύρος συνδυασμών και αυτοσχεδιασμών)παραμ� �νει ίδια. Πολλές μαρτυρίες (σπηλαιογραφίες, ταφικά ευρήματα κλπ κλπ) καταδεικνύουν το αυτονόητο.
Αρχαικοί-κλασσικοί χρόνοι
Αυτό που τονίστηκε στο πρώτο κεφάλαιο ήταν η σύνδεσις της πυγμαχίας ως φαινομένου μάχης,με κοινωνικές, αθλητικές δομές,καθώς και οι συνδυαστική της χρήσεως των. Η χρήσις του γαντιού της εποχής δεν ήταν απλό εφεύρημα,ωστε να καλύψει την εγγενή αδυναμία του ανθρωπίνου χεριού μόνον. Ήταν ταυτόχρονη υλοποίησις της ιδέας της ενισχυμένης γροθιάς,που χρησιμοποιείται για μάχη,αλλά και στο πεδίο το αθλητικό εκ παραλλήλου. Πολύ διαφορετικό,και απείρως ρεαλιστικώτερον,σε σχέση με σήμερα. Λόγω διαφορετικών κινήτρων ζωής καί κοσμοθεάσεως.Επιμένω σε Ελληνική χρονική,αρχή,διότι συνδεέται με τόν τρόπο σκέψεως των Ελλήνων,ενώ δεν είναι γνωστός τεκμηριωμένα κανένας άλλος τρόπος σκέψεως. Μια απλή υπενθύμησις. Οι Ασυριακές τοιχογραφίες αόπλων πολεμικών τεχνών σήμερα καταχωρούνται σε "προελληνικούς, προπελασγικούς,πολιτ� �σμούς,πανάρχαιων ελληνικών φύλων πού κατοικούσαν τήν Ασια,από αμνημονεύτων χρόνων. Ας θυμηθούμε επίσης την τραγελαφική παρεξήγηση περι,των Ελλήνων στην προέλευσιν,κατοίκων της Ιταλίας,Ετρούσκων,πού επί χρόνια διαφοροποιούντο από την ελληνική καταγωγή τους,με βάση,σκανδαλώδη λάθη και παραλείψεις στην σωστή ερμηνεία της γλώσσας τους. Παραδείγματος χάριν,ο ήρωας τους Ηρακλής,εγράφετο στα αγγεία και τις τοιχογραφίες με τον αρχαίο ελληνικό τρόπο HERCULEΘ.Επειδή όμως από άγνοια η από σκοπιμότητα δεν διάβαζαν βουστροφηδόν οι αρχαιολόγοι,δηλαδή,η μια σειρά απο αριστερά προς τα δεξιά καί η επόμενη από δεξιά πρός αριστερά,διάβαζαν την λέξη HERKULEΘ ως ΘELUKREH ψάχνοντας τον άγνωστο ήρωα,που ήταν αντίγραφο κυριολεκτικά του 'Ελληνος Ηρακλέως από όλες τιε απόψεις,αλλά δέν ήταν ο Ηρακλής υποτίθεται.
Τοιχογραφίες από την Κρήτη επιβεβαιώνουν την ύπαρξη τής πυγμαχίας σέ σταθερώτατη αρχαιολογική βάση. Η τοιχογραφία της Θήρας με τους νεαρούς πύκτες,δηλαδή πυγμάχους,τοποθετεί τήν τέχνη,όντως σε προιστορικές,κατά την συμβατική ορολογία,εποχές.
Το πλεόν ενδιαφέρον όμως είναι,οι αναφορές της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας,οι οποίες,είναι ατελείωτες. Στήν εποχή μας,των ηλεκτρονικών υπολογιστών,η πρόσβασις στις ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες είναι ευκολότατη και εξαιρετικά ενδιαφέρουσα.
Οι αναφορές τού Ομήρου είναι γλαφυρότατες και σπουδαίας αξίας. Ταυτοχρόνως,συναντού� �ε πολλές παραστάσεις αγγείων τής ιδιας εποχής,οι οποίες βρίσκονται σε διάφορα μουσεία,αλλά και πάμπολλες άλλες ιδιωτικών συλλογών. Η Γερμανική σχολή αρχαιολογίας,προεξάρ� �ουσα συλλέκτρια πολεμικής υφής τεχνουργημάτων,βρίθε� � τέτοιων σκηνών πολεμικών τεχνών,αόπλων και ενόπλων.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες ως οι διασημότεροι και μακροβιότεροι,ως και ειδικής σημασίας για το Ελληνκό Έθνος και Κόσμο διαχρονικώς,συμπεριέ� �αβαν την πυγμαχία,το 688πχ κατατάσσοντας την στα πλεον λαοφιλέστατα αθλήματα. Μεγάλα ονόματα, ο Διαγόρας ο Ρόδιος, ο Καλλίας ο Αθηναίος,ο Πραξιμαδης ο Αγινίτης και πολλοί άλλοι.
Βάσει πληροφοριών,οι κανονισμοί τού αθλήματος ήτο αυστηρότατοι ώς πρός τήν τήρηση τους,χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τροποποιούσαν,ως πρός τό ηπιότερον,το σκληρότατο αυτό άθλημα. Απλώς ενίσχυαν και χαλύβδωναν τήν έννοια τού δικαίου αγώνος.
Αποδεκτή γίνεται η θεώρησης ότι,ο νικητής της 23ης ολυμπιάδος,πυγμάχος Ονόμαστος από την Σμύρνη,κωδικοποίησε τούς κανονισμούς,ή τουλάχιστον,σέ κάποια χρονική στιγμή ενεπλάκη σέ μεγάλης σημασίας μετατροπή τους. Βασικά στοιχεία τής Ολυμπιακής πυγμαχίας ήταν
Α. Η χρήσις ιμαντών από επεξεργασμένο δέρμα βοδιού,με τούς οποίους σταθεροποιούσαν όλο τό άκρο από τον καρπό έως τά δαχτυλα,τυλίγοντας τα τεχνηέντως.Ετσι προστάτευαν τίς ευαίσθητες αρθρώσεις οι οποίες όσο σκληρυνμένες καί άν ήταν,σέ ορισμένες γωνίες προσκκούσεως μέ τό αντίπαλο ανθρώπινο σώμα,σέ οστέϊνα συμπαγή σημεία ετραυματίζοντο. (Υπάρχουν άπειρες αποδείξεις περί ειδικών προπονητικών μεθόδων σκληρύνσεως τών άκρων στήν πυγμαχία και στό Παγκράτιο) Οι ιμάντες των πρώτων χρόνων (τουλάχιστον όπως διεσώθησαν ιστορικώς) ονονομάζοντο Μειλίχαι η Στροφία. Αργότερα,μάλλον κατά τον 4ο αιώνα,τυποποιήθησαν προσομοιαζόμενοι με "γάντι",υπό τήν έννοια,τών προετοιμασμένων ιμαντών μέ ενισχυμένη τήν πρώτη φάλαγγα τών δακτύλων. Αυτοί έφθαναν ως τόν βραχίονα. Ονομάζοντο Οξείς Ιμάντες.
Β. Απουσία κατηγοριων βάρους καί χρονικών περιορισμών~ "γύρων"
Υπάρχουν πληροφορίες γιά τήν χρήση τής παρακάτω μεθόδου περί της αμβλύνσεως τής διαφοράς,μεταξύ τής,γενικώς νοουμένης,δυνάμεως των αθλητών. Εγεμίζοντο τα κενά τού άνω μέρους τού γαντιού,ώς είδος μικρής σακούλας. Μέ άμμο γιά τούς ισχυρότερους πυγμάχους καί μέ,τό ελαφρύτερο,κεχρί γιά τους αδυνατοτέρους. Έτσι υπερπηδάτο ή μεταξύ τους διαφορά.
Γ. Οι κανονισμοί νίκης ήταν,διακοπή,κατά την περίπτωση μόνον,αναισθησίας (ΚΟ),ή εγκαταλείψεως.Η κλασική φιγούρα στά αγγεία,τοιχογραφίες,τ ού ηττωμένου αθλητού πού σηκώνει τό χέρι του,μέ τεντωμένο ένα,ή δύο δάχτυλα είναι νομίζω σέ όλους μας γνωστή.
Από παρόμοιες παραστάσεις γνωρίζουμε ότι,εγίνετο χρήσις ράβδου από τούς διαιτητάς,ώστε νά αποφεύγεται η παραβίασις τών κανονισμών και παρόμοια άλλα παραπτώματα.
Έχουν αναφερθεί θάνατοι κατά την διάρκεια πυγμαχικών αγώνων κυρίως κατά τό τελευταίο στάδιο τής αναμετρήσεως όταν κατόπιν αγώνος χωρίς νικητή, καί μέ συμφωνία εκατέρωθεν,οί δύο πυγμάχοι εδέχοντο εναλλάξ χτυπήματα,ο ένας από τον άλλον χωρίς αποφυγή! Σέ οποιοδήποτε μέρος τού σώματος καί μέ όλη την προσήκουσα δύναμη.
Προσόντα ενός πυγμάχου.
Ο φιλόστρατος μεταφέρει τήν γνώμη τών αρχαίων Ελλήνων.Πρέπει νά έχει μακρυά χέρια, ισχυρούς βραχίονες καί ώμους,καθώς καί υψηλό αυχένα. Οι καρποί τών χεριών του πρέπει νά είναι σιδερένιοι καί εύκαμπτοι διότι από τούς ισχυρούς καρπούς προέρχονται τά δυνατά χτυπήματα κατά του αντιπάλου. Οι έχοντες χονδρές κνήμες δέν είναι κατάλληλοι γιά πυγμάχοι διότι δέν είναι ευκίνητοι,ενώ η μεγάλη μέση,εμποδίζει τόν πυγμάχο στερώντας του τήν ευκινησία.
Πολλοί ιστορικοί τού αρχαίου κόσμου αναφέρουν διαφόρους διασημότατους πυγμάχους, πού ο καθένας εξ αυτών εμνημονεύετο γιά ιδιαιτέρους λογους.
Ο Ιούλίος ο Αφρικανός τόν πυγμάχο Κλεοξενο από τήν Αλεξάνδρεια,ο οποίος άν καί είχε νικήσει καί στούς τέσσερις ιερούς αγώνες τής Αρχαίας Ελλάδος (περίοδονίκης) δέν είχε τραυματιστεί ποτέ. Ο Δίων ο Χρυσόστομος αναφέρει τόν διάσημο Μελαγκώμα ο οποίος κατήγετο από τήν Καρύα της Μικράς Ασίας,ως νικητή αμετρήτων αγώνων χωρίς νά χρειαστεί κάν,νά χτυπήσει τούς αντιπάλους του. Απλά καί μόνον εξαντλώντας τους,με την συνεχή κίνηση του και τήν ανυπέρβλητη άμυνα του. Ο Παυσανίας αναφέρεται στόν Ιππόμαχο τόν Ηλείο πού έλαβε μέρος σέ Ολυμπιακούς Αγώνες,αντιμετωπίζον� �ας στούς τελικούς,τρείς αντιπάλους, δηλαδή στό
δυσκολότερο χρονικό σημείο τών αγώνων,νικώντας,χωρίς να δεχτεί ούτε μία πληγή στο σώμα του. Περίφημος επίσης γιά τήν τεχνική του,ήταν ο Γλαύκοςο Καρύστειος νικητής στήν Ολυμπία αλλά καί στά Πύθεια δύο φορές, στά Νέμεα καί στά ϊσθμια από 8 φορές καθώς καί σέ παρά πολλούς άλλους αγώνες. Διάσημοι ακόμα πυγμάχοι ήταν ο Δάιππος ο Κροτωνιάτης,ο Τίσσανδρος ο Σικελιώτης,ο Κλειτόμαχος ο Θηβαίος,ο Εύθυμος ο Λοκρός,ο Θεαγένης ο Θάσιος(μυθικού κυριολεκτικά επιπέδου),ο Ευκλής ο Ρόδιος,ο Αγησίδαμος ο Λοκρός,ο Αλκαίνετος ο Λεπρεάτης καθώς καί ο γιός του Ελλάνικος καί άλλοι.
Τά δύο παρακάτω σκωπτικά ποιήματα πού διεσώθησαν αποδεικνύουν τήν τραχύτητα τής πυγμαχίας τής εποχής εκείνης καί τίς παραμορφώσεις πού προξενούντο από τά χτυπήματα
Σέ ελεύθερη μετάφραση καί επιλογή
Α
Κόσκινο έγινε τό κεφάλι σου Απολλοφάνη
Όμως άφοβα μπορείς νά πυγμαχείς,
διότι άν τραυματιστείς καί άλλο
από όσα έχεις πάθει μέχρι τώρα
περισσότερα δέν μπορείς νά υποσθείς
Β
Είκοσι χρόνια αργότερα αφού σώθηκε
καί επέστρεψε στήν πατρίδα του ο Οδυσσεύς
τόν αναγνώρισε ο σκύλος του ο Άργος
Όμως εσύ Στρατοφών όπου τέσσερις ώρας επυγμαχούσες
όχι στούς σκύλους,αλλά,καί στήν πόλη ολόκληρη έγινες αγνώριστος
Καί άν ήθελες τό πρόσωπο σου στόν καθρέφτη νά αντικρύσεις,
θά φώναζες "Δεν είμαι ο Στρατοφών, το ορκίζομαι."
Ρωμαϊκά Χρόνια
Άν καί ή πρωτορωμαική εποχή,συμπίπτει απόλυτα μέ τά τεκναινόμενα παγκοσμίως υπό τό πρίσμα τής Ελληνικής επιρροής,έν τούτοις γιά λόγους ιστορικής αναφοράς διαχωρίζουμε τόν λεγόμενο Ρωμαϊκό κόσμο ώς πρός γεωστρατηγικές συνιστώσες. Ή Ρώμη στήν πραγματικότητα,αποικ� �α πανάρχαιων ελλήνων,όπως μας βεβαιώνουν μύθοι καί ελεγμένες ιστορικές πηγές,συνέχισε τήν παράδοση τής ασκήσεως στίς πολεμικές τέχνες,ως μέσω παιδαγωγικό,εκπαιδευ� �ικό,γιά πολίτες, στρατιώτες καί φιλοσόφους. Ή γενική εικόνα ή οποία διεσώθη είναι ότι κατά τούς πρώτους αιώνες,ή πυγμαχία βρισκόταν σέ άνθηση καί από αθλητικής πλευράς αλλά καί ώς στρατιωτική εκπαίδευση εώς τήν κατάργηση τών Ολυμπιακών αγώνων,από τόν αυτοκράτορα Θεοδόσιο,το 494μχ.Όλοι οί αγώνες περιείχαν φυσικά,καί τήν πολεμική αυτή τέχνη. Μετά τήν κατάργηση όμως τών μεγαλυτέρων αγώνων, δηλαδή τών Ολυμπιακών,συνεχίστη� �ε ώς στρατιωτικό αγώνισμα-προετοιμασί� � στρατιωτών,με δεδομένη εννοείται τήν εξαπλωσή τού σέ όλον τόν κυριαρχούμενο ή επηρεαζόμενο,τότε,κόσ μο από τήν Ρωμαϊκή κουλτούρα.
Ειδική μνεία πρέπει νά γίνει,περί τής τροποποιήσεως τής άοπλης πυγμαχίας,ώστε νά λειτουργεί στό πεδίο τής μάχης.Οί Ρωμαίοι στρατιωτικοί καθοδηγηταί,ακολουθώ� �τας πιστά τήν ακαδημαική καί πρακτική εκπαίδευση τους,ή οποία στό μεγαλύτερο μέρος τής ήταν πιστό αντίγραφο τών μεθόδων τής Αρχαίας Σπάρτης,επέβαλαν μέ τήν ισχύ τούς στά αθλήματα πού ετελούντο,σέ συγκεκριμένα ελεγχόμενα περιβάλλοντα,τήν ένοπλη μαχητική νοοτροπία. Δηλαδή καθιέρωσαν, εμβόλιμα μόνο στήν αρχή καί κατόπιν σέ σταθερή βάση,τούς αγώνες τών μονομάχων. Οί αγώνες αυτοί,ήταν κυριολεκτικά,πεδίο δοκιμών καί εφαρμογών,οί οποίοι κατόπιν επιτυχούς χρήσεως,ενσωματώνοντ� � στά πολεμικά παίγνια καί στήν εκπαίδευση ειδικών μονάδων. Ό Ελληνικός ξυστός, τό γάντι δηλαδή πού χρησιμοποιούσαν οί πυγμάχοι στίς Ολυμπιάδες, επί τό Λατινικώτερον caestus, ενισχύθηκε μέ ένα ή περισσότερα μεταλλικά νύχια (από ορείχαλκο) καί διετήρησε τήν ελληνική ονομασία του ώς Μυρμηγξ (myrmex), αφού αυτό ήταν ένα από τά, ιδιαίτερως αγαπητά όπλα τών Λακαιδεμονίων πολεμιστών,μετατρέπο� �τας έτσι τήν κινησιολογία τής άοπλης πυγμαχίας σέ ένοπλη. Ευφυέστατες ιδέες πού ανήκαν στήν παρεξηγημένη δυστυχώς ελληνίζουσα επί αιώνες,κοσμοκράτειρα Ρώμη
Στά ύστερα Ρωμαικά χρόνια,οί αναφορές περί πυγμαχίας είναι ελάχιστες,άν καί γενικότερα,μειώνοντα� � οί γραπτές ιστορικές αναφορές περί αθλητισμού γενικώς. Άρα χωρίς νά είμεθα σίγουροι γιά τά ποσοτικά επίπεδα τής χρήσεως τής πυγμαχίας υπό οποιαδήποτε μορφή, εικάζουμε τήν μείωση της. Ένας σπουδαιότατος φυσικά λόγος,είναι ή εξειδίκευση,σέ πάμπολλα όπλα καί τεχνικές,πού κάτα κάποιο τρόπο παραγκώνισαν τά άοπλα στύλ. Όμως επ ουδενεί δέν νοείται εξαφάνισις τών μαχητικών αθλημάτων πρώτον διότι,ή ανθρώπινη φύσις δέν επέτρεπε νά εξαφανιστούν πλήρως,καί δεύτερον διότι,ή προαιώνια εμπειρία κάθε στρατού,βεβαίωνε ότι,ή άοπλη μάχη συνέκλινε-συμπορευότ� �ν και συνδυαζόταν μέ τίς ένοπλες τεχνικές καί τακτικές.
Μοναδική ίσως εξαίρεση γραπτής διασώσεως περί πυγμαχίας πρίν από τόν 18ο αιώνα,όπου ξεκίνησε ή νέα ανθισή τής,πού διαρκεί ώς τίς μέρες μας,είναι ή αναφορά γιά τήν πόλη Sienna στήν Ιταλία περίπου τό 1200μχ,όπου ένας ιερέας,πού αργότερα καθιερώθη ώς άγιος Βερνάρδος,εγκολπώθηκ� � τήν φαεινή ιδέα τής αντικαταστήσεως τών αιματηρών μονομαχιών,μέ αγώνες μέ γροθιές!!! Τό αξιοσημείωτο είναι ότι ό ιερέας αυτός εδίδασκε,άρα εγνώριζε τήν τεχνική καί τήν εν γένει προπόνηση τής πυγμαχικής τέχνης. Καί μόνον αυτό επιβεβαιώνει τήν συνέχιση τής τέχνης ανά τούς αιώνες καί τήν έλλειψη απλώς,ιστορικών πηγών. Πρός επίρρωσιν δε τών παραπάνω οί ίδιες νεότερες πηγές αναφέρουν ότι στίς αρχές τού 19ου αιώνος εξασκείτο σοβαρά η πυγμαχία, τουλάχιστον στήν πόλη αυτή καί οργανωμένα. Σύμφωνα μέ τόν Stewart Rose καί τό σύγγραμμα του Letters From Italy,υπήρχαν αρκετές ακαδημίες πυγμαχίας! Στό ίδιο σύγγραμμα,εμφανίζετα� � ή ιδιαίτερα αξιόλογη πληροφορία ότι,οί πυγμάχοι χρησιμοποιούσαν,μικρ� � κυλινδρικά τεμάχια ξύλου ή μετάλλου,ώστε νά ενισχύουν τίς γροθιές τούς. Ή επανεμφάνισις τού Αρχαίου ελληνικού Ξυστού ή Ρωμαϊκού Caestus δηλαδη ξανά στό προσκήνιο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου