Πέμπτη 4 Νοεμβρίου 2010

ΣΠΑΝΙΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ ΤΟΥ HELIO GRACIE ΠΑΤΕΡΑ ΤΟΥ BJJ

Συνέντευξη στον Χοσέ Φράγκουας

O Χέλιο Γκρέισι, ο πατέρας και ουσιαστικά δημιουργός του Γκρέισι Ζίου Ζίτσου, γνωστό και ως Βραζιλιάνικο Ζίου Ζίτσου, έφυγε από τη ζωή την Πέμπτη 29 Ιανουαρίου του 2009, στο νοσοκομείο Μπενεφισέντσια Πορτουγκέζα, στην Πετρούπολη του Ρίο Ντε Τζανέιρο, σε ηλικία 95 ετών. Η τελευταία δημόσια εμφάνιση του Χέλιο Γκρέισι ήταν τον Δεκέμβριο του 2008, κατά τη διάρκεια προαγωγής ζωνών στη σχολή του γιού του, Ρόιλερ Γκρέισι. Τα τελευταία λόγια του Δασκάλου πριν αφήσει την τελευταία του πνοή ήταν: «Έκανα σημαία μου την αξιοπρέπεια του αθλήματος και υπεράσπισα το όνομα της οικογενείας μου με αγάπη, γερά νεύρα και αίμα».
Πώς αρχίσατε να εκπαιδεύεστε στο Ζίου Ζίτσου;

Ο μεγαλύτερος αδελφός μου, Κάρλος, διδάχθηκε το Ιαπωνικό σύστημα από έναν Ιάπωνα μετανάστη, ονόματι Εσάι Μαέντα. Ο Μαέντα δέχτηκε να τον διδάξει Ζίου Ζίτσου, από σεβασμό για τον πατέρα μου, Γκαστάο Γκρέισι, ο οποίος τον είχε βοηθήσει στην καινούργια του ζωή στη Βραζιλία. Ο Μαέντα είχε διδαχθεί τζούντο, σούμο και αρκετές μορφές πάλης. Μετά από λίγο, ο αδελφός μου Κάρλος άρχισε να διδάσκει. Παρευρισκόμουν στα μαθήματά του, αλλά δεν συμμετείχα, εξαιτίας των συστάσεων των γιατρών. Ωστόσο, πήγαινα στην τάξη κάθε μέρα και είχα απομνημονεύσει όλες τις κινήσεις. Μια μέρα, ο Κάρλος είχε αργήσει να πάει στην τάξη. Έτσι, είπα σε έναν μαθητή ότι θα του έκανα εγώ μάθημα εκείνη την ημέρα.


Και μετά τι έγινε;

Ο Κάρλος ήρθε στην τάξη και είπε στον μαθητή, «ΟΚ, αρχίζουμε». Ωστόσο, ο μαθητής είπε ότι του είχα ήδη κάνει εγώ μάθημα. Πρόσθεσε ότι του άρεσε πολύ το μάθημά μου και ότι επιθυμούσε να τον διδάσκω εγώ εφεξής. Λοιπόν, εκείνος ο μαθητής ήταν ο Πρόεδρος της Τράπεζας της Βραζιλίας!!

Γιατί δεν διδάσκατε εξαρχής;

Στα παιδικά μου χρόνια ήμουν φιλάσθενος και πολύ μικρόσωμος για την ηλικία μου. Όταν πήγα σχολείο υπέφερα από λιποθυμικές κρίσεις. Φαίνεται ότι ήμουν αλλεργικός στο σχολείο! Στο σχολείο δεν μετείχα στην τάξη της γυμναστικής, αφού ο οικογενειακός ιατρός μου είχε απαγορέψει να αθλούμαι.

Τελικά, είχαν εντοπίσει συγκεκριμένο πρόβλημα υγείας; 

Ναι, διαπιστώθηκε ότι είχα ένα νευρολογικό πρόβλημα. Σχεδόν όλα τα μέλη της οικογένειάς μου είχαν αυτό το πρόβλημα, αλλά σε μένα είχε εκδηλωθεί στην πιο σφοδρή του μορφή. Γι’ αυτό ο αδελφός μου Κάρλος είχε δημιουργήσει τη Δίαιτα Γκρέισι.

Πώς ήταν τα σχολικά σας χρόνια;

Δεν πολυπήγαινα σχολείο και δεν ήμουν καλός μαθητής. Ήμουν πιο μικρόσωμος από τα υπόλοιπα παιδιά, αλλά ήμουν εύστροφος και ετοιμόλογος. Έτσι, συχνά είχα μπελάδες!  

Πότε αρχίσατε να τροποποιείτε τις τεχνικές;

Κοίτα, ποτέ δεν θέλησα να αλλάξω κάτι εσκεμμένα. Απλώς δεν είχα τη σωματική δύναμη για να επωφεληθώ πλήρως από τις τεχνικές που διδάσκονταν. Έτσι, άρχισα να προσαρμόζω τις τεχνικές βάσει των δικών μου περιορισμών. Ήταν περισσότερο μια ενστικτώδης διαδικασία.

Οπότε, δεν αλλάξατε τις τεχνικές επί τούτοις;

Όχι, απλώς ήθελα να τις κάνω λειτουργικές για μένα. Μερικές φορές, λόγω περιστάσεων, έπρεπε να εφαρμόσω κάποια τεχνική με τη μέθοδο που εφάρμοζε ο αδελφός μου Κάρλος, όπως την είχε διδαχθεί από τον Ιάπωνα δάσκαλό του. Αλλά δεν μπορούσα να την εφαρμόσω σωστά, γιατί απαιτούσε πολλή δύναμη. Έτσι, αναγκαζόμουν να βρω μια εξίσου αποτελεσματική παραλλαγή της, η οποία θα βασιζόταν στη μόχλευση και όχι στη μυϊκή δύναμη. 

Πότε σκεφτήκατε για πρώτη φορά ότι μπορούσατε να βελτιώσετε όλο το σύστημα;

Πολύ σύντομα κατάλαβα ότι έκανα κάτι που θα ήταν αποτελεσματικό για όλους. Οι τεχνικές που ανέπτυσσα ήταν λειτουργικές για όλους, όχι μόνο για μένα. Σε εκείνη τη φάση αποφάσισα να αφιερώσω τη ζωή μου στο Ζίου Ζίτσου.

Η υγεία σας βελτιώθηκε;

Ναι, σημαντικά. Η σωστή διατροφή και η άσκηση βελτίωσαν πολύ την υγεία μου. Αλλά το σημαντικότερο απ’ όλα ήταν ότι απαλλάχτηκα από τα συμπλέγματα που είχα ως φιλάσθενο παιδί. Έπαψα να είμαι ανασφαλής. Η αυτοπεποίθησή μου βελτιώθηκε όταν άρχισα να διδάσκω και να βοηθώ άλλους ανθρώπους να βελτιώσουν τη ζωή τους.

Πιστεύετε ότι οι πολεμικές τέχνες μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να αλλάξουν τη ζωή τους;

Σίγουρα! Πάντα λέω ότι όταν το σώμα σου μπορεί να ανταπεξέλθει σε μια δύσκολη περίσταση, έχεις περισσότερη αυτοπεποίθηση. Και όταν αποκτάς περισσότερη αυτοπεποίθηση και νιώθεις ασφάλεια, είσαι πιο ανεκτικός απέναντι στους άλλους, γιατί δεν χρειάζεται να αποδείξεις τίποτα σε κανέναν. Είναι σαν να κερδίζεις το λαχείο –παύεις να ανησυχείς για την οικονομική σου κατάσταση και είσαι ευτυχής. Αν ξέρεις να αμύνεσαι, δεν σκέφτεσαι ότι μπορεί να θυματοποιηθείς. Ο νους σου είναι διαυγής κι ελεύθερος να συγκεντρωθεί σε άλλα πράγματα.

Αυτό δεν αντιτίθεται στην ονομαστή Πρόκληση του Γκρέισι;

Όχι, γιατί η Πρόκληση του Γκρέισι είναι ένα μέσον που μας δίνει τη δυνατότητα να βελτιώσουμε την τεχνική μας και να δείξουμε στους άλλους την αρτιότητα της κατάρτισής μας. Η Πρόκληση δεν είναι εγωιστική επίδειξη, ούτε κανά παιχνίδι του εγώ. Αν την εξετάσεις από τη σωστή σκοπιά, θα καταλάβεις ότι η Πρόκληση απευθύνεται πρώτα και κύρια στον εαυτό μας, γιατί μας καλεί να εξελισσόμαστε ακατάπαυστα, να αναπτύσσουμε νέες τεχνικές και στρατηγικές για να αντιμετωπίσουμε άλλα συστήματα. Ουδέποτε αποτέλεσε υπόθεση αυτοεπιβεβαίωσης.

Προκαλέσατε τους κορυφαίους πυγμάχους Τζόε Λιούις και Πρίμο Καρνέρα, έτσι δεν είναι;

Ναι. Ήθελα να αποδείξω την αποτελεσματικότητα του συστήματος. Δεν είχα κανένα προσωπικό πρόβλημα μαζί τους. Ήταν μεγάλα ονόματα, αλλά ήμουν σίγουρος ότι θα τους νικούσα.

Αληθεύει ότι κάποτε δώσατε μάχη επί 3 ώρες και 42 λεπτά ασταμάτητα;

Ναι, και μάλιστα αυτό ήταν να καταγραφεί στο βιβλίο Γκίνες. Τελικά, όμως, αποφασίστηκε να μην καταχωρηθεί, γιατί θεωρήθηκε ότι θα ωθούσε πολλούς ανθρώπους να σπάσουν το ρεκόρ. 

Πώς γίνατε τόσο διάσημος στην Ιαπωνία;

Δεν ξέρω. Ίσως εξαιτίας των πολλών μου αναμετρήσεων στη Βραζιλία. 

Πώς αναμετρηθήκατε με τον Κιμούρα;

Ο Κιμούρα θεωρείτο ο «πιο σκληροτράχηλος άντρας που βάδισε ποτέ στη γη» στην εποχή του. Άκουσε για μένα και θέλησε να αναμετρηθούμε. Είπα, «Έγινε, πάμε να το κάνουμε». Βάσει μιας Ιαπωνικής παράδοσης, ο κορυφαίος πολεμιστής δεν δέχεται προκλήσεις, παρεκτός αν κάποιος επικρατήσει έναντι του καλύτερου μαθητή του. Αυτό σήμαινε ότι έπρεπε πρώτα να αναμετρηθώ με τον Κάτο, που ήταν ο καλύτερος μαθητής του Κιμούρα και 18 κιλά πιο βαρύς από εμένα.

Και τι έγινε;

Νίκησα τον Κάτο. Τον άφησα αναίσθητο. Όλοι οι Ιάπωνες σοκαρίστηκαν, αφού ήταν η πρώτη φορά που κάποιος ξένος νικούσε έναν Ιάπωνα πρωταθλητή του Ζίου Ζίτσου. Αυτό μου έδωσε το δικαίωμα να αναμετρηθώ με τον Κιμούρα.

Ήταν καλός; 

Ναι, ήταν πολύ καλός. Ουσιαστικά, ποτέ δεν πίστεψα ότι θα τον νικούσα, αφού ήταν 40 κιλά πιο βαρύς από εμένα και είχε απαράμιλλη δεξιοτεχνία.

Τότε γιατί αναμετρηθήκατε μαζί του;

Επειδή ανέκαθεν μου άρεσε να μάχομαι ως αουτσάιντερ. Ο Κιμούρα ήταν τόσο σίγουρος για τη νίκη του, που είπε ότι αν άντεχα τρία λεπτά, θα είχα αναδειχθεί νικητής. Και άντεξα πάνω από τρία λεπτά. Άντεξα 13 λεπτά και μαχόμουν ακόμα, όταν ο αδελφός μου Κάρλος πέταξε την πετσέτα στο ρινγκ, φοβούμενος ότι η λαβή του Κιμούρα θα διέλυε το χέρι μου.

helio_gracie-4.jpg


Τι είπε ο Κιμούρα μετά τον αγώνα;

Εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ, που με προσκάλεσε να διδάξω στην ακαδημία του, στην Ιαπωνία. Αλλά ήμουν αναγκασμένος να αρνηθώ. Ήταν μεγάλη μου τιμή, αλλά δεν μπορούσα να αφήσω την οικογένειά μου και να φύγω.

Ποια είναι η φιλοσοφία σας, όσον αφορά την άσκηση και τη διδασκαλία των πολεμικών τεχνών;

Πιστεύω ακράδαντα ότι πρέπει να βοηθάμε τους ανθρώπους. Αυτός ήταν ο κύριος λόγος που με ώθησε να αποσχιστώ από την παράδοση. Ήθελα να βρω αποτελεσματικότερες και ευκολότερες μεθόδους, προκειμένου να βοηθήσω τους ανθρώπους να μάθουν. Έχω δει πολλούς δασκάλους να ρίχνουν τους μαθητές τους στο δάπεδο, ενώ, στην πραγματικότητα, οι μαθητές πληρώνουν για να μάθουν να ρίχνουν αυτοί τον δάσκαλο στο δάπεδο. Κανείς ποτέ δεν έμαθε τίποτα με το να τον πετάνε συνέχεια στο δάπεδο!

Διδάσκετε γυναίκες;

Ναι. Για πολλές γυναίκες, η αυτοάμυνα είναι επιτακτική ανάγκη. Επίσης, γενικά, οι γυναίκες δεν εκπαιδεύονται και δεν μάχονται όπως οι άντρες. Αλλά ακόμα κι αυτό αλλάζει τώρα.

Θεωρείτε ότι είναι θετικό που το Γκρέισι Ζίου Ζίτσου τυγχάνει τέτοιας δημοτικότητας αυτήν την περίοδο;

Ναι. Είμαι πολύ υπερήφανος για τους γιους μου. Ο Ρόριον εργάστηκε πολύ σκληρά στις ΗΠΑ για τη διάδοση του Ζίου Ζίτσου. Ασφαλώς, ο Ρόις και ο Ρίκσον έκαναν επίσης πολύ καλή δουλειά και έχουν εξαίρετη φήμη, τόσο ως δάσκαλοι όσο και ως μαχητές.

Αληθεύει ότι φοράτε μπλε ζώνη;

Ναι. Είναι μια μορφή διαμαρτυρίας για τους αυτοαποκαλούμενους δασκάλους του Ζίου Ζίτσου και του Βραζιλιάνικου Ζίου Ζίτσου. Σήμερα, όλοι έχουν μαύρη ζώνη στο Ζίου Ζίτσου. Μολαταύτα, υπάρχουν μεγάλες διαφορές στον τρόπο με τον οποίο το σύστημά μου διδάσκεται στην Torrance Academy και σε άλλες σχολές που διδάσκουν το δικό μου σύστημα Ζίου Ζίτσου. Γι’ αυτό καταχωρήσαμε την ονομασία «Γκρέισι Ζίου Ζίτσου». Κατ’ αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται ότι η μέθοδος, η τέχνη και οι αξίες που ανέπτυξα σε όλη μου τη ζωή στα πλαίσια του  Γκρέισι Ζίου Ζίτσου, θα διδαχθούν ορθά. Κάποιοι μπορεί να διδάσκουν μία αυθαίρετη λαβή χεριού ή κάποια άλλη λαβή ακινητοποίησης κι αυτό είναι εντάξει. Όλοι δικαιούνται να εκπαιδεύονται όπως τους αρέσει, αλλά μόνο εγώ προσωπικά εγκρίνω ό,τι διδάσκεται στην Torrance Academy και τις έγκριτες θυγατρικές σχολές. 

Εξακολουθείτε να διδάσκετε;

Ναι, λίγο. Ξέρω ότι οι γιοί μου διαδίδουν την τέχνη σε όλον τον κόσμο και είμαι πολύ ευτυχής που το έργο μου τυγχάνει εκτίμησης από όσους θέλουν να διατηρήσουν τη γνώση ζωντανή για τις επερχόμενες γενιές. Αν διδαχθεί σωστά, το Γκρέισι Ζίου Ζίτσου βελτιώνει τον χαρακτήρα και την αυτοεκτίμηση.

Η πλειονότητα των σύγχρονων μαχητών έχουν τόσες αναμετρήσεις χωρίς όρους σε 1-2 χρόνια, όσες είχατε σε όλη σας τη ζωή. Πιστεύετε ότι οι αναμετρήσεις χωρίς όρους έχουν αποκτήσει άλλη διάσταση σήμερα;

Δεν είχα μετάσχει σε πολλές αναμετρήσεις βάλε τούντο (= όλα επιτρέπονται, στα βραζιλιάνικα). Ωστόσο, ένα είναι βέβαιο: Η κατάσταση σήμερα είναι πολύ διαφορετική. Όταν μετείχα σε αναμετρήσεις, το έκανα για έναν πολύ συγκεκριμένο λόγο. Το έκανα γιατί ήθελα να αποδείξω την αποτελεσματικότητα της μεθόδου Ζίου Ζίτσου που ανέπτυσσα. Ουδέποτε το έκανα για χρήματα. Σήμερα οι μαχητές το κάνουν μόνο για τα λεφτά, αυτό είναι το μοναδικό τους κίνητρο. Και σαφώς, όταν ο λόγος που ωθεί κάποιον να κάνει κάτι αλλάζει, αλλάζει και το όλο σκηνικό. Οι μαχητές του σήμερα είναι επαγγελματίες. Πίσω τους υπάρχει μια ολόκληρη βιομηχανία, η οποία επιτρέπει σε πολλούς ανθρώπους να βγάλουν πολλά χρήματα μέσω της συμμετοχής σε αγώνες χωρίς όρους. Έτσι, δεν τίθεται καν θέμα σύγκρισης της δικής μου εποχής με τη σύγχρονη.

Όταν μετείχατε σε μια αναμέτρηση, στόχος σας ήταν να παραμείνετε στην κάτω θέση, να κουράσετε τον αντίπαλο και μετά να τον υποτάξετε;

Σαφέστατα όχι. Ποτέ δεν ήθελα να «τραβήξω» μια αναμέτρηση μέχρις ότου κουραστεί ο αντίπαλος. Ήμουν αναγκασμένος να ενεργήσω κατ’ αυτόν τον τρόπο για προφανείς λόγους. Ήταν συνέπεια ορισμένων πραγμάτων κι όχι η μέθοδος που προτιμούσα να αγωνίζομαι. Πάντα αναμετριόμουν με πιο μεγαλόσωμους και δυνατούς αντιπάλους. Μερικοί από αυτούς απλώς με άρπαζαν από τη στολή και με πετούσαν κάτω. Εξαιτίας του μικρού μου σωματότυπου πάντα κατέληγα στο δάπεδο, αλλά αυτό δεν συνέβαινε επειδή ήθελα να μάχομαι από αυτήν τη θέση! Σε καμία περίπτωση. Αυτό που ήθελα ήταν να καβαλήσω τον αντίπαλο και να τον πετάξω κάτω, αλλά η διαφορά βάρους με δυσκόλευε να το κάνω στην πλειονότητα των περιπτώσεων. Έτσι, τις περισσότερες φορές είχα τον αντίπαλο από πάνω μου. Όταν είσαι στο δάπεδο, ο πιο μεγαλόσωμος αντίπαλος πάντα αξιοποιεί το πλεονέκτημα του βάρους του για να παραμείνει σε υψηλότερη θέση. Είναι φυσικό, αλλά όχι, ποτέ δεν στόχευα στο να μένω στο δάπεδο.  Ήταν απλώς συνέπεια των περιστάσεων –ουδέποτε ήταν ο στόχος μου. Δεν είχα άλλη επιλογή. Ευτυχώς, όταν έπεφτα στο δάπεδο, οι τεχνικές του Ζίου Ζίτσου μου επέτρεπαν να επικρατήσω. 

Πιστεύετε ότι οι σύγχρονοι μαχητές γνωρίζουν πλέον πώς να νικήσουν την γκαρντ;

Θα σας πω κάτι που αφορά την γκαρντ και τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείται σήμερα. Δεν είναι ότι ο σύγχρονος μαχητής γνωρίζει πλέον καλά πώς να περάσει την γκαρντ –αν και εν μέρει αυτό είναι αλήθεια, αφού όλοι πλέον μαθαίνουν την τέχνη του Ζίου Ζίτσου, γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο. Το πρόβλημα δεν βρίσκεται στην ίδια την γκαρντ αλλά στους μαχητές που δεν γνωρίζουν να την εφαρμόσουν σωστά. Αν δεν γνωρίζεις σωστά την γκαρντ, ο αντίπαλος δεν χρειάζεται να είναι μεγάλος μαχητής για να την περάσει. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η γκαρντ είναι άχρηστη ή ότι πρέπει να αποφεύγεται. Είναι σαν το αυτοκίνητο του Σουμάχερ –ακόμη κι αν το οδηγήσει κάποιος, δεν είμαι και πολύ βέβαιος ότι θα κερδίσει το Κύπελλο. Ωστόσο, αν το οδηγήσει ο ίδιος ο Σουμάχερ, το τρόπαιο είναι εξασφαλισμένο. Το πρόβλημα δεν έγκειται στο αυτοκίνητο, αλλά στην οδηγητική μας ικανότητα. Αν δεν ξέρετε πώς να αξιοποιήσετε την γκαρντ, αυτό δεν σημαίνει ότι η θέση είναι μειονεκτική, αλλά ότι εσείς δεν έχετε εκπαιδευτεί επαρκώς. Και, γενικά, σήμερα οι μαχητές δεν εκπαιδεύονται επαρκώς. 

Αν ήσασταν σήμερα 30 ετών, με τις δυνάμεις που είχατε τότε, πιστεύετε ότι θα τα καταφέρνατε σε μια αναμέτρηση με κάποιον κορυφαίο μαχητή των ΜΜΑ; Ποια στρατηγική θα εφαρμόζατε;

Είμαι βέβαιος ότι θα συναντούσα πολλές δυσκολίες, εξαιτίας του σωματότυπού μου. Ωστόσο, ούτως ή άλλως είχα αυτό το πρόβλημα όταν ήμουν νέος. Οι σύγχρονοι μαχητές είναι εξαιρετικά μεγαλόσωμοι. Είναι πασιφανές ότι μερικοί από αυτούς δεν είναι τόσο μεγαλόσωμοι επειδή τηρούν κάποια φυσική διατροφή. Αν έπρεπε να βασιστώ στην τεχνική τα πράγματα θα ήταν δύσκολα, αφού τώρα όλος ο κόσμος μαθαίνει Ζίου Ζίτσου. Ωστόσο, ακόμα δεν έχω συναντήσει κάποιον μαχητή, με τεχνικό επίπεδο ανώτερο του δικού μου. Ένας κορυφαίος μαχητής του Ζίου Ζίτσου μπορεί να ηττηθεί μόνο με Ζίου Ζίτσου. Ο τρόπος με τον οποίο ανέπτυξα τις τεχνικές του Ζίου Ζίτσου καθιστούν την τέχνη ένα απόρθητο φρούριο. Τώρα, οι μαχητές χρησιμοποιούν πολλή δύναμη. Εγώ ποτέ δεν βασίστηκα στη δύναμη, αφού πάντα έπρεπε να αντιμετωπίσω πιο μεγαλόσωμους και πιο δυνατούς αντιπάλους. Αν βασιζόμουν στη δύναμη, θα ήταν σαν να αυτοκτονούσα. Η στρατηγική μου ανέκαθεν βασιζόταν  στις τεχνικές κι όχι στη δύναμη. Γι’ αυτό μπόρεσα να αγωνιστώ ασταμάτητα επί 3 ώρες και 42 λεπτά. Κανένας δεν μπορεί να αγωνιστεί τόσο πολύ, βασιζόμενος μόνο στη δύναμη.

helio_gracie-6.jpg


Πιστεύετε ότι το γκι είναι πλεονέκτημα ή μειονέκτημα στις αναμετρήσεις χωρίς όρους;

Παρότι θα μπορούσε να αποτελεί πλεονέκτημα για τους αντιπάλους μας, θεωρώ ότι οι μαχητές του Ζίου Ζίτσου οφείλουν να φορούν τη φόρμα τους (γκι).

Πιστεύετε ότι οι τεχνικές του Ζίου Ζίτσου που διδάσκονται και χρησιμοποιούνται σήμερα είναι πιο αποτελεσματικές, σε σχέση με αυτές που εφαρμόζονταν πριν από 60 χρόνια;

Οι νέες «τροποποιημένες» τεχνικές δεν είναι αποτελεσματικότερες των παλαιότερων. Τι σημαίνει «παλαιά» τεχνική; Είναι γελοίο! Το πρόβλημα είναι ότι οι σύγχρονοι μαχητές είναι δυνατότεροι από τους παλαιότερους κι έτσι δεν επιμένουν στην εξάσκηση των τεχνικών τους. Και, στερούμενοι της βασικής κατάρτισης, αντισταθμίζουν την ανεπάρκεια με ωμή δύναμη. Παραδείγματος χάριν, μπορεί να εφαρμόσετε μια λαβή πνιγμού με εσφαλμένη τεχνική, αλλά αν είστε 120 κιλά και έχετε χέρια μπόντι μπίλντερ, είναι βέβαιο ότι θα ακινητοποιήσετε τον αντίπαλο, ό,τι κι αν κάνετε. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι εφαρμόζετε την τεχνική με ορθότητα. Αν ακολουθήσω την εσφαλμένη μέθοδο του μπόντι μπίλντερ, είναι βέβαιο ότι θα κάνω λάθος. Γιατί; Επειδή δεν έχω τη δύναμη να εφαρμόσω μια κίνηση που εκτελείται εσφαλμένα από τεχνική άποψη. Δεν μπορώ να αντισταθμίσω την ανεπαρκή τεχνική με δύναμη την οποία δεν διαθέτω. Πρέπει να βεβαιωθώ ότι θα εφαρμόσω την τεχνική 100% ορθά. Και αν η τεχνική εφαρμοστεί με 100% ορθότητα, η μυϊκή δύναμη περιττεύει. Στους σύγχρονους αγώνες  Ζίου Ζίτσου, οι μαχητές χρησιμοποιούν δύναμη για να καλύψουν την ανεπάρκειά τους στον τεχνικό τομέα. Κι αυτό δεν είναι καλό. Μπορεί να καταφέρετε να νικήσετε σε κάποιο τουρνουά με τους σύγχρονους κανονισμούς, που πολλές φορές είναι άδικοι, αλλά αυτή η προσέγγιση είναι μια παράκαμψη η οποία δεν οδηγεί πουθενά.  

Ποια είναι η άποψή σας για τους σύγχρονους μαχητές που μιλούν για «νέες» και «τροποποιημένες» τεχνικές;

Όταν ένας μαχητής δεν έχει επαρκή κατάρτιση στις βασικές, θεμελιώδεις τεχνικές, πάντα προσπαθεί να αντισταθμίσει την κατάσταση δημιουργώντας νέα πράγματα. Έπειτα αρχίζει να κατακρίνει τις βασικές τεχνικές, χαρακτηρίζοντάς τις «πεπαλαιωμένες». Αυτή η νοοτροπία είναι αστεία. Οι σύγχρονοι πυγμάχοι χρησιμοποιούν τις ίδιες τεχνικές που χρησιμοποιούσε ο Τζοε Λιούις. Η γενική προσέγγιση στην εκπαίδευση στην πυγμαχία έχει αλλάξει, αλλά ο πυγμάχοι εξακολουθούν να εφαρμόζουν τζαμπ, κρος, χουκ και άπερκατ. Είναι απλό. Όταν έχεις επαρκές οπλοστάσιο τεχνικών και καλή στρατηγική, το μόνο που χρειάζεται είναι να εφαρμόζεις τις τεχνικές σου, να χρησιμοποιείς τις γνώσεις σου λειτουργικά. Η εκπαίδευση πρέπει να γίνεται βάσει αυτού του σκεπτικού. Είναι λάθος να προσπαθείτε να δημιουργήσετε νέες τεχνικές –αυτή η προσπάθεια απλώς εκφράζει την ανεπάρκεια στις βασικές τεχνικές του  Ζίου Ζίτσου. Όλες αυτές οι νέες, τροποποιημένες τεχνικές απλώς επανεφευρίσκουν τον τροχό. Δεν είναι τίποτε άλλο από παραλλαγές των ήδη εδραιωμένων αρχών των βασικών τεχνικών. Δεν εμπεριέχουν τίποτα καινούργιο. Το αστείο είναι ότι μερικές από αυτές τις «καινούργιες» τεχνικές μπορούν να εφαρμοστούν επιτυχώς μόνο ενάντια σε έναν λιγότερο επιδέξιο αντίπαλο. Η χρήση «τροποποιημένων» και «νέων» τεχνικών ενάντια σε έναν ουσιαστικά μη υπολογήσιμο αντίπαλο δεν λέει και πολλά πράγματα για τις ικανότητές σας στο Ζίου Ζίτσου.

Ποιος είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για έναν μαχητή του Ζίου Ζίτσου σε μια αναμέτρηση χωρίς όρους;

Ο μαχητής του Ζίου Ζίτσου κινδυνεύει να δεχτεί γροθιά και βγει νοκ άουτ. Γι’ αυτό, πάντα καλυπτόμουν για να αποφύγω το νοκ άουτ. Αν ο αντίπαλος δεν με έβγαζε νοκ άουτ, τότε ήμουν βέβαιος ότι θα αναδεικνυόμουν νικητής. Μια νίκη από νοκ άουτ είναι μια κατά τύχη νίκη, δεν είναι μια νίκη που απορρέει από την ανώτερη τεχνική κατάρτιση και στρατηγική. Οποιοσδήποτε μπορεί να βγει νοκ άουτ από μια τυχαία γροθιά, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο αντίπαλος είναι πιο επιδέξιος.

Γενικά, αναγνωρίζεστε ως πατέρας του σύγχρονου Γκρέισι Ζίου Ζίτσου. Θα μπορούσατε, εξαιρουμένου του εαυτού σας, να αναφέρετε τους μαχητές με την ανώτερη τεχνική κατάρτιση της γενεαλογίας Γκρέισι;

Είναι σαφέστατα οι γιοι μου. Με αυτούς έχω περάσει περισσότερο χρόνο απ’ ό,τι με οποιονδήποτε άλλο, κι αυτό είναι εμφανές στην τεχνική τους. Δεν έχω περάσει τόσο χρόνο με τα ανίψια, τα ξαδέλφια μου κτλ., έτσι μπορώ  να πω ότι οι γιοι μου έχουν την ανώτερη τεχνική κατάρτιση στην οικογένεια Γκρέισι. Εξαίρεση αποτελεί ο Ρόριον και οι γιοι του Ράιρον, Ρένερ και Ράλεκ, με τους οποίους περνάω ένα μεγάλο μέρος του χρόνου μου. Τους εκπαιδεύω προσωπικά κάθε φορά που πηγαίνω στην Καλιφόρνια ή εκείνοι έρχονται στη Βραζιλία. Αυτά είναι τα μόνα άτομα της οικογένειας που εκπαιδεύω και επιβλέπω προσωπικά αυτήν την περίοδο.

Ο Ρίκσον θεωρείται ο κορυφαίος μαχητής της οικογένειας Γκρέισι. Ποια είναι τα δυνατά του σημεία;

Όταν ο Ρίκσον εκπροσωπούσε την οικογένεια στις αναμετρήσεις της Βραζιλίας, είναι γεγονός ότι ήταν αναμφίβολα ο καλύτερος μαχητής της οικογένειας. Τώρα υπάρχουν κι άλλα μέλη που πάνε να τον φτάσουν, αλλά τότε ήταν ο απόλυτος πρωταθλητής. Έχει πολλά δυνατά σημεία και είναι προικισμένος με δυνατό, μεγάλο σώμα. Αυτό τα κάνει όλα πιο εύκολα. Ανέκαθεν ήταν πολύ αφοσιωμένος στο Ζίου Ζίτσου και είχε την κατάλληλη νοοτροπία. Προσθέστε όλα αυτά τα πλεονεκτήματα και το άθροισμα είναι ο Ρίκσον Γκρέισι.

Εκτός από τα μέλη της οικογένειας Γκρέισι, ποιοι θεωρείτε ότι είναι οι μαχητές με την καλύτερη κατάρτιση στις τεχνικές του Ζίου Ζίτσου; Ποιανών τις αναμετρήσεις σας αρέσει να παρακολουθείτε; 

Δεν παρακολουθώ πολλές αναμετρήσεις. Είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν πολλοί καλοί μαχητές, αλλά δεν με ενδιαφέρει να παρακολουθώ τους αγώνες τους.

Πολλοί λένε ότι η γιόγκα συμπληρώνει ιδανικά το Ζίου Ζίτσου. Τι έχετε να πείτε πάνω σε αυτό;

Η γιόγκα είναι ευεργετική, ανεξάρτητα από το αν κάποιος ασκείται ή όχι στο Ζίου Ζίτσου. Εγώ ποτέ δεν έκανα γιόγκα, δεν τη χρειαζόμουν. Είναι βέβαιο ότι είναι ευεργετική για το σώμα, αλλά εγώ το μόνο που χρειαζόμουν ήταν οι ασκήσεις που ανέπτυξα για το Ζίου Ζίτσου.

Όταν αρχίσατε να διδάσκετε πολεμικές τέχνες, σκεφτήκατε ποτέ ότι το Γκρέισι Ζίου Ζίτσου, το στιλ που αναπτύξατε και σας έκανε διάσημο στο Ρίο ντε Τζανέιρο, έμελλε να γίνει τόσο δημοφιλές σε όλο τον κόσμο;

Όχι. Ποτέ δεν ασκήθηκα στο Ζίου Ζίτσου αποσκοπώντας στη δημοτικότητα και τα χρήματα. Ποτέ δεν με ενδιέφεραν αυτά τα πράγματα. Μοναδικός μου στόχος ήταν να βελτιώσω την τέχνη και τον εαυτό μου, προκειμένου να μεταλαμπαδεύσω τις γνώσεις μου στους γιους και τους μαθητές μου. Όταν δίδασκα, μοναδικός μου στόχος ήταν να διδάξω τους μαθητές μου να με νικούν. Άλλωστε, όταν με νικούσαν, με ανάγκαζαν να καταβάλλω κι άλλες προσπάθειες για να βελτιωθώ ακόμα περισσότερο. Ποτέ δεν δίδασκα λάθος τεχνικές, ποτέ δεν έκρυβα πράγματα από τους μαθητές μου. Η τωρινή δημοτικότητα της τέχνης οφείλεται στον γιο μου Ρόριον. Εκείνος ήταν αυτός που διέδωσε το όνομα του Γκρέισι Ζίου Ζίτσου στον κόσμο. Ελάχιστοι γνώριζαν το όνομά μου προτού ο Ρόριον πάει στην Αμερική, όπου και ίδρυσε το UFC. Μετά την άφιξη πολλών Βραζιλιάνων στις ΗΠΑ και άλλες χώρες, άνοιξαν πολλές σχολές Ζίου Ζίτσου. Έτσι, άρχισαν να διοργανώνονται τουρνουά χωρίς όρους. Όλη αυτή η ιστορία αποδείχτηκε ιδιαίτερα προσοδοφόρα. Αλλά όταν εγώ δίδασκα, το τελευταίο πράγμα που σκεφτόμουν ήταν τα χρήματα.

helio_gracie-3.jpg


Ποια η διαφορά μεταξύ του Γκρέισι Ζίου Ζίτσου και του Βραζιλιάνικου Ζίου Ζίτσου;

Ο αδελφός μου Κάρλος με δίδαξε το Ζίου Ζίτσου που είχε μάθει από τον Εσάι Μάεντα. Καθώς τροποποιούσα και τελειοποιούσα αυτές τις τεχνικές, δημιουργήθηκε το Βραζιλιάνικο στιλ του Ζίου Ζίτσου. Ποτέ δεν σκεφτήκαμε να αλλάξουμε το όνομα. Παρέμεινε Ζίου Ζίτσου. Όταν ο γιος μου Ρόριον πήγε στις ΗΠΑ τη δεκαετία του 1970, θέλοντας να αποδώσει μνεία στις διδακτικές μου μεθόδους, αποκάλεσε το σύστημα Γκρέισι Ζίου Ζίτσου, διαφοροποιώντας το από την Ιαπωνική σχολή Ζίου Ζίτσου που ήταν ήδη γνωστή στις ΗΠΑ μετά τον Βϳ Παγκόσμιο Πόλεμο. Χάρη στην αφοσίωση και την επιχειρηματική του αίσθηση, ο Ρόριον έκανε το Γκρέισι Ζίου Ζίτσου την πιο δημοφιλή πολεμική τέχνη. Έτσι, άμεσα ή έμμεσα, όποιος ασκείται στο Βραζιλιάνικο Ζίου Ζίτσου χρησιμοποιεί τις κινήσεις που ανέπτυξα. Αυτό που με εκπλήσσει είναι το γεγονός ότι ορισμένα μέλη της οικογένειας Γκρέισι, αλλά και άλλα άτομα που γνωρίζουν ότι τα δυο στιλ είναι ίδια, προτιμούν να το αποκαλούν  «Βραζιλιάνικο Ζίου Ζίτσου». Η μνεία πρέπει να αποδίδεται όπου είναι πρέπον. Αν αυτό που δημιούργησα είναι διεθνώς γνωστό ως Γκρέισι Ζίου Ζίτσου, θα πρέπει να αποκαλείται με αυτό το όνομα παντού. Αυτό είναι το πρέπον.

Αν είχατε τη δυνατότητα να αλλάξετε κάτι στους σύγχρονους αγώνες Βραζιλιάνικου Ζίου Ζίτσου, τι θα ήταν αυτό; 

Οι κανονισμοί. Οι σύγχρονοι κανονισμοί είναι γελοίοι και έχουν θεσπιστεί βάσει εμπορικών κριτηρίων. Ο στόχος του Ζίου Ζίτσου είναι η νίκη κι όχι η διεξαγωγή ενός ανόητου αγώνα. Αυτό δεν είναι Ζίου Ζίτσου. Δυστυχώς, αυτό συμβαίνει κατά κόρον σήμερα. Έχω δημιουργήσει νέους κανονισμούς, οι οποίοι θα κάνουν τους αγώνες πιο αληθινούς και δίκαιους. Ο αθλητής πρέπει να νικά με λαβή υποταγής, όχι παίζοντας και προσπαθώντας να κερδίσει χρόνο χωρίς να κάνει τίποτα. Με τους υπάρχοντες κανονισμούς, ένας αθλητής μπορεί να νικήσει χωρίς να κάνει τίποτα. Ο μαχητής του Ζίου Ζίτσου πρέπει να μπαίνει σε κάθε αναμέτρηση με σκοπό να νικήσει με το σπαθί του, όχι για να λέει ότι μετείχε σε μια διοργάνωση. Σήμερα οι μαχητές αναμετριούνται με στόχο να αποφύγουν την ήττα κι όχι για να νικήσουν πραγματικά κι αυτό δεν είναι καλό για την τέχνη μας.

Όταν εσείς μαχόσασταν, το κάνατε για συγκεκριμένο σκοπό. Οι σύγχρονοι μαχητές, ακόμα και μέλη της οικογένειας Γκρέισι, το κάνουν για τα χρήματα. Πώς νιώθετε γι’ αυτό; Θεωρείτε ότι η νοητική στάση ενός μαχητή επηρεάζεται, αναλόγως με το αν αγωνίζεται αποσκοπώντας στην τιμή ή στα χρήματα; 

Τα χρήματα μπορούν να αγοράσουν πολλά πράγματα, αλλά δεν αγοράζουν το θάρρος, ούτε το πάθος. Μπορείτε να αγωνιστείτε σκληρά για τα χρήματα, αλλά υπάρχει ένα όριο το οποίο δεν θα μπορέσετε να υπερβείτε αν αποσκοπείτε μόνο στα χρήματα. Όταν μάχεστε για την τιμή ή απλώς για να προστατεύσετε τη ζωή σας, κάνετε και υπομένετε πράγματα που δεν θα κάνατε ποτέ για τα χρήματα. Ένας επαγγελματίας μαχητής μπορεί να κάνει πολλά τρελά πράγματα προκειμένου να αποσπάσει ένα μεγάλο χρηματικό ποσό, αλλά όταν μάχεστε για μη-οικονομικούς στόχους, κάνετε πράγματα που ούτε καν φανταζόσασταν. Σήμερα οι μαχητές μάχονται μόνο για τα χρήματα, όχι επειδή είναι γενναίοι και θέλουν να αποδείξουν κάτι στον κόσμο. Αλλά μην ξεχνάτε ότι υπάρχουν πράγματα που τα χρήματα δεν μπορούν να αγοράσουν και πράγματα τα οποία δεν θα κάνατε για οποιοδήποτε χρηματικό ποσό. Υπάρχουν περιορισμοί στα πάντα, ακόμα και στην επίδραση των χρημάτων στη συμπεριφορά των ανθρώπων. Τα χρήματα δεν ενθαρρύνουν κανέναν να εξελιχθεί, ούτε να βελτιώσει τις μαχητικές του ικανότητες.

Ποιο είναι το τελικό σας μήνυμα στους μαχητές του Ζίου Ζίτσου ανά τον κόσμο;

Να είναι ειλικρινείς, τίμιοι και ευγνώμονες. Θα ήθελα να τους υπενθυμίσω να αποδίδουν πάντα μνεία όπου είναι πρέπον. Όλοι έχουμε τη ζωή μας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αρνηθούμε τις ρίζες μας και να λησμονήσουμε αυτούς που μας άνοιξαν την πόρτα. Σήμερα η τέχνη είναι γνωστή σε όλο τον κόσμο και πολλοί Βραζιλιάνοι δάσκαλοι βγάζουν τα προς το ζην χάρη στη δουλειά που έκανε ο γιος μου Ρόριον στις ΗΠΑ. Ανοίξαμε τις πόρτες για όλους. Απλώς θα ήθελα να αναγνωριστεί το έργο μας. Η αγνωμοσύνη είναι ό,τι χειρότερο υπάρχει. Θα έλεγα σε όλους να επιμείνουν στα βασικά στοιχεία και να προπονούνται με ζήλο, ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν οποιονδήποτε αντίπαλο, σε οποιαδήποτε περίσταση. Μην χάνετε χρόνο με «τεχνικές ψευδαισθήσεις» που δεν θα σας βγάλουν πουθενά. Επιμείνετε στα βασικά.


helio_gracie-1.jpg helio_gracie-2.jpg


Λίγα λόγια για τον Χέλιο Γκρέισι

O Χέλιο Γκρέισι γεννήθηκε στη Βραζιλία, στην πόλη Μπελέμ της περιφέρειας Πάρα, τον Οκτώβριο του 1913 και ήταν ο μικρότερος από τα πέντε παιδιά της οικογένειάς του. Ως παιδί ήταν ιδιαίτερα φιλάσθενος, ενώ υπέφερε από σοβαρές λιποθυμικές κρίσεις. Εξαιτίας αυτού του προβλήματος, οι γιατροί τού είχαν απαγορεύσει να μετέχει σε οποιαδήποτε αθλητική δραστηριότητα.

Ωστόσο, ο Χέλιο, έχοντας άσβεστη δίψα να μάθει, παρατηρούσε σε καθημερινή βάση τον αδελφό του, Κάρλος, ο οποίος δίδασκε πολεμικές τέχνες, απομνημονεύοντας όλες τις κινήσεις που έβλεπε. Μια μέρα που ο Κάρλος άργησε να πάει στο μάθημα, ο Χέλιο έδειξε κάποιες τεχνικές σε έναν μαθητή του αδελφού του. Ο μαθητής αυτός εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ με τις διδακτικές ικανότητες του Χέλιο, που ζήτησε από τον Κάρλος να του επιτρέψει να εκπαιδευτεί από τον «μικρό». 

Από τότε, ο Χέλιο ξεκίνησε κανονικά την προπόνηση στη σχολή του Κάρλος. Ωστόσο, λόγω της ασθενικής του κράσης, προσπαθούσε πάντα να τροποποιεί και να προσαρμόζει τις τεχνικές στο σώμα και τις δυνάμεις του, δίνοντας μεγάλη έμφαση στην τεχνική και όχι στη φυσική δύναμη. Σύντομα δυνάμωσε και απέκτησε πολύ υψηλό τεχνικό επίπεδο και σε μικρή ηλικία έγινε ο αρχιεκπαιδευτής της σχολής.

Τότε, ο Κάρλος τον ενθάρρυνε να συμμετάσχει σε αγώνες χωρίς όρους (ΜΜΑ) της εποχής, όπου ο νεαρός Χέλιο απέκτησε μεγάλη φήμη, καθώς, παρά την ασθενική του κράση, κατάφερνε να καταβάλλει εμφανέστατα δυνατότερους και βαρύτερους αντιπάλους, χρησιμοποιώντας κατά κύριο λόγο τις ικανότητές του στη μάχη εδάφους.

Ο Χέλιο Γκρέισι με τον καιρό τροποποίησε τις τεχνικές του Ιαπωνικού Ζίου Ζίτσου, τις οποίες είχε διδαχθεί, προκάλεσε σε αγώνες μαχητές από άλλα στιλ και δεν δίστασε ποτέ να δοκιμάσει στην πράξη το σύστημά του. Αυτή ήταν η αρχή της περίφημης «Πρόκλησης του Γκρέισι», που απετέλεσε την υπέρτατη δοκιμασία των παλαιστικών στιλ έναντι των στιλ τα οποία βασίζονται στα χτυπήματα.

Όταν ο γιος του Χέλιο, Ρόριον, ταρακούνησε συθέμελα τον κόσμο των πολεμικών τεχνών, με τις τρείς συνεχείς πρωτιές του στο UFC, πρωτάθλημα μικτών πολεμικών τεχνών χωρίς όρους (ΜΜΑ) το οποίο ο ίδιος ίδρυσε, και ο άλλος του γιος, ο θρυλικός Ρίκσον, έγραψε ιστορία μέσα στην Ιαπωνία, όπου νίκησε τον κορυφαίο Ιάπωνα πρωταθλητή εφαρμόζοντας τις τεχνικές του πατέρα του, το ενδιαφέρον όλων στράφηκε στο σύστημα του Χέλιο. 
Χάρη στην πίστη που είχε στις ικανότητές του και στο μαχητικό του σύστημα, ο Χέλιο αποδέχτηκε όλες τις προκλήσεις και απέκτησε φήμη για την αξιοπρέπεια, τις δεξιότητες και το θάρρος του. Για τις επιτυχίες του σε αγώνες χωρίς όρους ενάντια σε αντιπάλους από διάφορες χώρες, παρασημοφορήθηκε και θεωρήθηκε ήρωας στη Βραζιλία, ενώ το μαχητικό στυλ της οικογένειάς του απέκτησε τη δική του ταυτότητα ως Γκρέισι Ζίου Ζίτσου, γνωστό τα τελευταία 20 χρόνια και ως Βραζιλιάνικο Ζίου Ζίτσου.

O Χέλιο Γκρέισι απέκτησε 9 παιδιά στη ζωή του, τους Ρόριον, Ρίκσον, Ρόις, Ρόιλερ, Ρέλσον, Ρόλκερ, Ρόμπιν, Ρέρικα και Ρίτσι. Όλα του τα παιδιά μεγάλωσαν στον κόσμο του Ζίου Ζίτσου και μερικά από αυτά έγιναν από τους πιο γνωστούς δασκάλους στον κόσμο, φέρνοντας μεγάλες αλλαγές στον κόσμο των Πολεμικών τεχνών τα τελευταία 25 χρόνια.
Το παρόν δημοσιεύθηκε στο τεύχος 93 του περιοδικού «Μονοπάτι για τις Πολεμικές Τέχνες»

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου