ΤΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ ΣΤΙΣ ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ

Του Γιάννη Ζωιτά - Φυσιοθεραπευτή Είναι σε όλους γνωστό ότι στις Πολεμικές Τέχνες, όπως και σε όλα τα αθλήματα άλλωστε, υπάρχουν αρκετές φορές σοβαροί τραυματισμοί. Πολλοί θεωρούν ότι αυτό είναι αναπόφευκτο και ότι όποιος αθλείται, υποχρεωτικά θα φέρνει πάντα πάνω του τα σημάδια των τραυματισμών. Είναι τα πράγματα αλήθεια έτσι; Πιστεύω ακράδαντα πως όχι. Οι τραυματισμοί μπορούν να αποφευχθούν με τη σωστή μέθοδο προπόνησης και βέβαια με την ανάλογη προσοχή όπως επίσης και η αποκατάστασή τους μπορεί να είναι πλήρης και σε βάθος, αρκεί να ακολουθηθούν κάποιοι χρυσοί κανόνες. Στις Πολεμικές Τέχνες, ο ανθρώπινος οργανισμός έχει τριπλό ρόλο. 1) Ως αντικείμενο εξειδικευμένης σωματικής εκγύμνασης, όπου εκτός των άλλων κυριαρχούν η τεχνική, η ταχύτητα και η δύναμη. 2) Ως αντικείμενο ψυχικής εκγύμνασης, με δύο διαφορετικές μεθόδους: α) Στρατιωτική πειθαρχία, τυφλή υπακοή, θεοποίηση εκπαιδευτή, φωνή, απειλή, φόβος (μέθοδος Αμερικάνικη – Ευρωπαϊκή – εν μέρει παραδοσιακή Ιαπωνική). β) Σεβασμός στους νόμους που διέπουν τη φύση, τους ζωντανούς οργανισμούς και τον άνθρωπο, την εναρμόνιση με το περιβάλλον, εσωτερική γαλήνη. Σεβασμός στον δάσκαλο (μέθοδος Αρχαιοελληνική, Ινδική, εν μέρει παραδοσιακή Κινέζικη). 3) Ως στόχος κτυπήματος ή εφαρμογής τεχνικής, που σκοπό έχει ν’ ακινητοποιήσει τον αντίπαλο, να τον τραυματίσει, να τον ρίξει ή και ακόμα να τον σκοτώσει. Σήμερα δεν θα αναφερθούμε στους ψυχικούς τραυματισμούς αλλά μόνο στους σωματικούς. Στις Πολεμικές Τέχνες, σ’ όλες τις περιοχές του σώματος, υπάρχει η πιθανότητα τραυματισμού. Ανάλογα όμως με το είδος της Πολεμικής Τέχνης, έχουμε ορισμένα σημεία, που είναι περισσότερο ευάλωτα. Στο Καράτε έχουμε τραυματισμούς κυρίως στη μέση και στους προσαγωγούς (ισχία). Στο Κουγκ-Φου και Αϊκίντο κυρίως στους καρπούς, ώμους και γόνατα, στο Τζούντο κυρίως στα πλευρά και ώμους, ενώ στην Αεροβική σε αστράγαλο – πτέρνα. Οι τραυματισμοί είναι δύο κατηγοριών: 1) Σοβαροί, που είναι το κάταγμα (σπάσιμο), εξάρθρωση (βγάλσιμο), ανοικτό τραύμα, που χρειάζονται ειδικό ιατρείο ή χειρουργείο, κι αποτελούν το 10% των περιπτώσεων. 2) Λιγότερο σοβαροί, που είναι και η πλειοψηφία των περιπτώσεων (90%) και αφορούν κακώσεις, ρήξεις (σπασίματα, σκισίματα) μαλακών μορίων, δηλ. μυών, συνδέσμων, τενόντων. Αυτά θεραπεύονται πλήρως, χωρίς ν’ αφήσουν κανένα κινητικό πρόβλημα, με φυσιοθεραπεία και φυσικές ή χημικές αντιφλεγμονώδεις ουσίες, με την προϋπόθεση ότι ο αθλητής εφ’ όσον επέλεξε τους θεραπευτές του, είναι υποχρεωμένος να ακολουθήσει τις οδηγίες τους, ως προς τον χρόνο και το είδος της θεραπείας, χωρίς δηλ. να βιάζεται (επειδή τον πιέζουν προπονητές και υποχρεώσεις) και να δυσανασχετεί από τις προτεινόμενες απλές θεραπευτικές ασκήσεις. Πράγμα βεβαίως που σπανίζει. Οι περισσότεροι αθλητές αφήνουν τη θεραπεία στη μέση, μετά την πρώτη βελτίωση ή εφαρμόζουν δικές τους μεθόδους, χωρίς καν να τις συζητήσουν. Οπότε η επιδείνωση και η χρονιότητα είναι αναπόφευκτες. Συνήθεις αιτίες ατυχημάτων είναι: 1) Κακή προθέρμανση – έλλειψη διατάσεων. 2) Υπέρμετρος ανταγωνισμός – ενθουσιασμός. 3) Υπερβολή σε δύναμη και ταχύτητα σε σχέση με τις πραγματικές δυνατότητες. 4) Stress – άγχος – συναισθηματικές διακυμάνσεις. 5) Υπερκόπωση σωματική, ψυχική ή και τα δύο. 6) Κακή νευρομυική συνεργασία (όταν διαταράσσεται η ισορροπία μεταξύ σύσπασης – χαλάρωσης). 7) Προπόνηση σ’ ένα μόνο είδος τέχνης (μόνο Καράτε ή Κουνγκ – Φου ή Τάι Τσι ή Γιόγκα). 8) Έλλειψη κυκλικής προπόνησης. 9) Μη χρήση προστατευτικών. 10) Παραλήψεις ή άγνοια του εκπαιδευτή σε προπονητικές μεθόδους. 11) Διατροφικές ελλείψεις σε σχέση με τις αθλητικές απαιτήσεις, με αποτέλεσμα διαταραχή ισοζυγίου μετάλλων, ιχνοστοιχείων, βιταμινών, ενζύμων, αμινοξέων, κ.λπ. Σε σχέση με όσα ανέφερα για τους τραυματισμούς, θα ήθελα κλείνοντας να πω δυο λόγια για την τόσο σημαντική κι αναγκαία πρόληψη. Ο άνθρωπος είναι μια ολότητα, εξελισσόμενη επί χιλιετηρίδες με σωματικές και ψυχικές λειτουργίες, σε αλληλεπίδραση και στενή εξάρτηση με το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον (διαλεκτικά ενεργοποιημένη μορφή αντανάκλασης). Αυτό σημαίνει, πως όσο περισσότερες παραμέτρους παίρνουμε υπ’ όψιν μας (σώμα – κίνηση, ψυχή – συγκινήσεις, φύση και νόμοι της, κοινωνία – τέχνες – μουσική – ρυθμός), τόσο περισσότερο διασφαλίζουμε την υγεία (ψυχική και σωματική) και ύστερα τη μάθηση και την Πολεμική Τέχνη. Πρέπει επομένως, οι μεν σχολές να περιλαμβάνουν στο πρόγραμμά τους εκτός απ’ την πολεμική τέχνη, επιπλέον και στοιχεία από Τάι τσι, χορό, γιόγκα, φωνητική, ρυθμό, διατάσεις, θεατρική πράξη (μίμηση συνθηκών ζωής – μάχης), στοιχεία ψυχολογίας. Οι δε αθλητές ν’ ακολουθούν τον προσωπικό τους δρόμο, της ψυχικής και σωματικής ολοκλήρωσης, με ειδικότητα την πολεμική τέχνη. Οι λίγες σχολές του εξωτερικού που περιλαμβάνουν τέτοια προγράμματα, πετυχαίνουν ταχεία εκμάθηση, έχουν λιγότερα ατυχήματα και βγάζουν ολοκληρωμένους πρώτα ανθρώπους κι ύστερα αθλητές και μαχητές (όπερα του Πεκίνου, VA DAIKO, πρόγραμμα Πανεπιστημίου Columbia, κ.ά.). Χαρακτηριστικά, αναφέρω μερικά μεγάλα ονόματα με πολύπλευρη γνώση. Τσάκυ Τσαν:Δάσκαλος Πολεμικών Τεχνών, τραγουδιστής, χορογράφος, σεναριογράφος. Σε μια συνέντευξή του δήλωσε: «Ευχαριστώ τους δασκάλους μου, που μου δίδαξαν Κουνγκ – Φου, Αϊκίντο, Τζούντο, Πυγμαχία, Κικ Μπόξινγκ, Καράτε, Ραβδί, Μαχαίρι, Ακροβατικά, Χορό, Τραγούδι, Υποκριτική». Μπρους Λη: Εκτός της πληθώρας των πολεμικών συστημάτων που γνώριζε, όταν ήταν νεαρός είχε βγει πρώτος σε μεγάλο διαγωνισμό χορού. Ο δικός μας Ν. Γκάλης:Προτού αφοσιωθεί στο μπάσκετ ήταν ταλαντούχος πυγμάχος. Αναδημοσίευση από το τεύχος 10 του περιοδικού «Μονοπάτι του Πολεμιστή»